Gdy organizowaliśmy w ramach Warszawskiego Stowarzyszenia Lokatorów wystawę o sytuacji lokatorów w Warszawie jeden z oglądających nie wczytawszy jeszcze w podpisy pod zdjęciami przedstawiającymi stan do jakiego kamienicznicy doprowadzają budynki aby pozbyć się z nich lokatorów, stwierdził - „O, zdjęcia z Powstania Warszawskiego”. Skłonił mnie do zastanowienia jak niewiele zmieniło się w traktowaniu lokatorów, ponieważ wracamy w tej dziedzinie do dwudziestolecia międzywojennego, a nawet XIX wieku.

Poniżej przytaczam piosenkę z roku 1931 lub 1932 związaną z działaniami ówczesnego lewicowego ruchu lokatorskiego. Niestety równie dobrze mogłaby ona powstać w roku 2008.

W warszawskiej kamienicy

W warszawskiej kamienicy
Zajmuję kąt w piwnicy,
Pół piętra w dół po schodkach
Na vis a vis wychodka

Tam wszelkie mam wygody,
Na każdym piętrze smrody,
I w studni pełno wody,
Kąpieli błotnej w bród.



A gdy się czasem kładziesz w dzień
To nogi ci wyłażą w sień
A gdy się wyprostować chcesz,
To głową w sufit rżniesz.



I taka jest pociecha
Z całej tej spelunki,
Że gdzie robocza strzecha,
Te same są warunki

Tak samo mieszka szofer Jan,
Kominiarz Wójcik, krawiec Man.
Od piwnic do poddasza,
Wspólna bieda nasza, jeden wielki kram.

Od przeszło już miesiąca
Szturmował do mnie rządca
I ssał mą pustą kieszeń,
Za styczeń, maj i wrzesień.

Wybuchał ciągle scysją,
Wciąż groził mi eksmisją
I policyjną misją,
Aż człeka chwytał strach.

Aż w piękny dzień raz huknął grom:
W posadach zadrżał cały dom,
Gdy pan komornik zjawił się
I wyniósł graty me.

Artykuł „iks”, paragraf U -
Kuferek tam, poduszka tu,
A Pan Bóg po odejściu stąd
Na Bródnie da ci kąt.

Lecz wokół tłum sąsiadów
Pcha rzeczy me bez ładu,
„Tu nie ma na czego zwlekać,
Wszak jutro nas to czeka”.

Komornik dostał wnet po łbie,
Z powrotem wnieśli graty me.
I tak to powstał owy,
Komitet Strajkowy, słynny w owe dnie.

W Warszawskiej kamienicy
Strach spłynął bladolicy.
Starosta wraz z policją,
Zjechali z ekspedycją.

Przodownik – pan Łapówka,
Przyjemne cedząc słówka,
Pałeczką po makówkach
Ustawę wtłacza nam.

Nazajutrz świstków przybył las,
Zamknięto światło, wodę, gaz,
I nawet dzielny Wojciech stróż,
Odmawia klucza już.

A gdy nadchodzi ciemna noc,
Karetką zjeżdża szpiclów moc,
I mknie na Pawiak raz po raz
Niejeden spośród nas.

W więzieniu niezbyt zdrowo,
Lecz zawsze dach nad głową,
A z robociarskiej braci
Nikt grosza nie zapłaci.

Nasz strajk dał przykład co się zwie,
Strajkują dziś dzielnice dwie,
A jak się bronić mamy
Przed gospodarzami, każdy o tym wie

(piosenka pochodzi ze zbioru „Polskie pieśni rewolucyjne z lat 1918-1939”, Książka i Wiedza 1950)