USA - Nadchodząca egzekucja naruszeniem prawa

USA: Nadchodząca egzekucja naruszeniem prawa

[2007-04-07 23:23:42]

James Lee Clark, którego egzekucję wyznaczono na 11 kwietnia br., będzie bardzo prawdopodobnie trzynastym więźniem straconym w Stanach Zjednoczonych od początku tego roku i zarazem dwunastym w samym Teksasie, gdzie został skazany.

Sprawa wzbudza liczne kontrowersje ze względu na stan zdrowia psychicznego skazańca, który jest najprawdopodobniej upośledzony umysłowo, co stwierdzili lekarze (jego iloraz inteligencji wynosi według nich 68 lub niżej, co jest jednym z kryteriów pozwalających stwierdzić upośledzenie umysłowe).

Stany Zjednoczone, a zwłaszcza Teksas, mają długą tradycję wykonywania wyroków na osobach upośledzonych psychicznie lub niepełnoletnich w momencie popełnienia czynu.

Dopiero w 2002 roku Sąd Najwyższy uznał to za pogwałcenie konstytucji, co w praktyce oznaczało się delegalizacji. Za przełomową decyzję Atkins vs. Virginia głosowało sześciu sędziów: uznawani za przedstawicieli jego liberalnego skrzydła John Paul Stevens (mianowany przez Geralda Forda, autor opinii), David Souter (mianowany przez George’a Busha seniora), Ruth Bader Ginsburg i Stephen Breyer (mianowani przez Billa Clintona), oraz dwoje umiarkowanych Sandra Day O’Connor i Anthony Kennedy (mianowani przez Ronalda Reagana). Przeciwko wypowiedzieli się uznawani za konserwatystów prezes William H. Rehnquist (mianowany przez Richarda Nixona), Antonin Scalia (mianowany przez Reagana) oraz Clarence Thomas (mianowany przez Busha seniora).

O ile jednak na mocy innej decyzji, Roper vs. Simmons z 2004, która całkowicie zatrzymała możliwość egzekucji skazańców nieletnich, w Teksasie już po sprawie Atkinsa wykonano kilka wyroków śmierci na upośledzonych umysłowo. Przedtem gubernator Rick Perry (republikanin) zawetował ustawę uchwaloną przez legislaturę, która również znosiła tę praktykę. Nie mamy takich przypadków w Teksasie – stwierdził wówczas Perry.

Tym razem też, mimo orzeczenia sądu i ekspertyz lekarskich, szanse na uratowanie Clarka przed zastrzykiem trucizny są niewielkie. Od wznowienia egzekucji w Teksasie w 1982 stracono 390 osób i tylko raz gubernator oraz rada ekspertów skorzystali z prawa łaski (zamiany wyroków w apelacjach są częstsze, ale mimo to rzadkie).

Nie wiadomo, czy sprawa Clarka może jeszcze stanąć w najwyższej instancji. Sądząc po stosunku sił, Sąd Najwyższy i tym razem powinien wydać opinię negatywną.

Krzysztof Pacyński

lewica.pl w telefonie

Czytaj nasze teksty za pośrednictwem aplikacji LewicaPL dla Androida:

Dawid Kański: Komentarz do wyborów prezydenckich w USA

Xavier Woliński: Baśń o „sprawczości”

Aleksander Radomski: Goździki, które zasiały zmiany

Bartłomiej Zindulski: Lewicowa alternatywa Sahry Wagenknecht

Witold Sawicki: Walka z nowotworem, na osobistym przykładzie

Michał Peno: Praxis po hiszpańsku

USA: Nadchodząca egzekucja naruszeniem prawa

lewica.pl w telefonie

23 listopada: