Europejski Trybunał Praw Człowieka odrzucił odwołanie Polski ws. więzień CIA

[2015-02-17 23:20:32]

Stosowanie tortur jest sprzeczne z polską Konstytucją i wieloma ratyfikowanymi przez Polskę konwencjami międzynarodowymi. Nie ma usprawiedliwienia dla ich stosowania. Przyzwolenie na okrutne torturowanie ludzi i przetrzymywanie ich przez wiele lat bez wyroku w więzieniu rozmywa granicę między tzw. „cywilizacją zachodnią” i „terrorystami”. Wszak krytykujemy fundamentalistów islamskich między innymi za to, że torturują swoich wrogów.

Wyrok Trybunału kompromituje polskie elity polityczne, na czele z Leszkiem Millerem, który wielokrotnie zaprzeczał istnieniu więzień CIA w Polsce. Sędziowie orzekli dzisiaj, że Miller kłamał. Wyrok kompromituje też niepisany układ między przedstawicielami największych partii politycznych, którzy do dziś solidarnie bronią prawa do torturowania ludzi na terenie Polski. Przez wiele miesięcy słyszeliśmy, że oszukiwanie społeczeństwa i łamanie praw człowieka to polska racja stanu. Jeżeli chcemy pozostać demokratycznym państwem prawa, to z tak pojmowanej „racji stanu” musimy zrezygnować.

Wreszcie wyrok stawia pod znakiem zapytania współpracę Polski ze Stanami Zjednoczonymi. Miller i Kwaśniewski mogli przynajmniej częściowo zachować twarz, odcinając się od amerykańskich sojuszników. Niestety polskie elity polityczne nie uczą się na błędach. Teraz, gdy już wiemy, że amerykańscy oprawcy na terenie Polski znęcali się nad ludźmi, lekceważąc polskie prawo, po raz kolejny wojska amerykańskie są zapraszane do Polski. Tym razem przez polityków PO i PiS-u. A gdy kiedyś dowiemy się, że po raz kolejny torturowali ludzi, to znowu usłyszymy, że taka była „polska racja stanu”.

Piotr Szumlewicz

Trybunał w Strasburgu odrzucił odwołanie rządu od wyroku uznającego, że Polska naruszyła konwencję praw człowieka ws. więzień CIA. MSZ zapowiada wykonanie wyroku. Adwokaci więźniów i organizacje pozarządowe liczą na przyspieszenie i przejrzystość polskiego śledztwa w sprawie.

Ogłoszona we wtorek 17 lutego na stronach Europejskiego Trybunału Praw Człowieka decyzja tzw. panelu pięciu sędziów ETPC oznacza, że jego Wielka Izba nie rozpatrzy odwołania Polski, o co wnosił rząd. ETPC nie uzasadnia decyzji o odrzuceniu odwołań.

W październiku 2014 roku polski rząd odwołał się od wyroku Trybunału, który uznał, że nasz kraj naruszył konwencję praw człowieka ws. więzień CIA. Polska wniosła, by Wielka Izba rozpatrzyła odwołanie od wyroku Izby z lipca 2014.

Siedmioosobowy skład ETPC uwzględnił skargi na Polskę, złożone przez Palestyńczyka Abu Zubajdę i Saudyjczyka Abd al-Rahima al-Nashiriego. Obaj twierdzą, że w latach 2002-2003 zostali - za przyzwoleniem polskich władz - osadzeni przez CIA w tajnym więzieniu w Polsce, gdzie CIA ich torturowała. Polska wnosiła o odrzucenie skarg, co uzasadniała m.in. faktem, że wciąż toczy się polskie śledztwo w sprawie, a zajmując wcześniej stanowisko, rząd mógłby wpłynąć na niezależną prokuraturę.

ETPC stwierdził siedem naruszeń przez Polskę konwencji praw człowieka. Uznano, że Polska naruszyła m.in. zakaz tortur i nieludzkiego traktowania, gdyż miała obowiązek upewnić się, czy osoby pozostające pod jej jurysdykcją nie są poddane torturom. Zarazem podkreślono, że tortury skarżących w ośrodku wywiadu w Starych Kiejkutach były "wyłączną odpowiedzialnością" CIA. ETPC uznał też, że Polska nie wywiązała się z obowiązku współpracy z nim, a polskie śledztwo jest nieefektywne. Oddalono skargę tylko co do naruszenia zasady wolności wypowiedzi. Skarżącym przyznano po 100 tys. euro zadośćuczynienia (plus 30 tys. euro Abu Zubajdzie). Trybunał uznał za "wystarczająco przekonujące" twierdzenia skarżących o uwięzieniu i torturowaniu.

Każda ze stron postępowania w ETPC może "w wyjątkowych przypadkach wnioskować o przekazanie sprawy do Wielkiej Izby". Wniosek o rozpatrzenie sprawy przez 17-osobową Wielką Izbę trafia do jej pięciu sędziów. Przyjmują oni taki wniosek i kierują go do Wielkiej Izby, "jeśli sprawa ujawnia poważne zagadnienie dotyczące interpretacji lub stosowania konwencji i jej protokołów lub poważną kwestię o znaczeniu ogólnym". Jeśli odrzucają taki wniosek, wyrok Izby staje się ostateczny.

Już ponad rok temu krakowska prokuratura, prowadząca śledztwo w sprawie tajnych więzień CIA w Polsce, ujawniła, że zarzuty przedstawiono jednej osobie. Nie podano ani kto to jest, ani kiedy zarzuty postawiono. Media podawały, że chodzi o byłego szefa Agencji Wywiadu Zbigniewa Siemiątkowskiego. Śledztwo jest przedłużone do 11 kwietnia 2015 r.

W grudniu ubiegłego roku ujawniono raport amerykańskiej senackiej komisji do spraw wywiadu na temat działań CIA i ich więzień poza USA. Oceniono, w nim że częścią programy przesłuchań były brutalne tortury, które na dodatek były nieskuteczne. Wiele miejsce poświęcono w nim działaniom CIA w państwie, które w grudniu 2002 r. przyjęło dwóch więźniów: Abu Zubajdę i al-Nashiriego. Amerykańska prasa podawała, że Polska miała dostać od USA 15 mln dolarów w zamian za tajne więzienie CIA na swym terytorium.

jkl

lewica.pl w telefonie

Czytaj nasze teksty za pośrednictwem aplikacji LewicaPL dla Androida:

Dawid Kański: Komentarz do wyborów prezydenckich w USA

Xavier Woliński: Baśń o „sprawczości”

Aleksander Radomski: Goździki, które zasiały zmiany

Bartłomiej Zindulski: Lewicowa alternatywa Sahry Wagenknecht

Witold Sawicki: Walka z nowotworem, na osobistym przykładzie

Michał Peno: Praxis po hiszpańsku

Europejski Trybunał Praw Człowieka odrzucił odwołanie Polski ws. więzień CIA

lewica.pl w telefonie

25 listopada: