Pacyński - Bush w pułapce Kongresu

Pacyński: Bush w pułapce Kongresu

[2007-04-22 18:37:49]

Sytuację, kiedy Biały Dom opanowany jest przez jedną partię, zaś Kongres przez drugą, opozycyjną, przyjęto potocznie nazywać w amerykańskiej polityce "klinczem". Oczywiście chodzi tutaj o możliwość wzajemnego blokowania się władzy wykonawczej i ustawodawczej. Cudzoziemcy często przez niewiedzę porównują to do kohabitacji. Z tym, że ta występuje w krajach, gdzie obdarzony realną władzą prezydent musi się podzielić nią z premierem, reprezentującym kontrolującą gremia ustawodawcze opozycję. Za oceanem zaś cały aparat wykonawczy podlega prezydentowi.

Jednak prezydent nie może za wiele zrobić bez poparcia ze strony ustawodawców. Także wysłanie wojsk do Iraku nie było możliwe bez zgody "lawmakerów". Tych jednak można odpowiednio nagiąć do swoich celów. W 2002, kiedy na Kapitolu udzielono w tej sprawie oficjalnego błogosławieństwa, większością, co prawda niewielką, dysponowali w Senacie demokraci. Niemal połowa z nich co prawda zagłosowała przeciw (w kontraście do republikanów, gdzie odważył wyłamać się tylko jeden), ale reszta przyłożyła się do tragicznej w skutkach awantury. Bez wątpienia wielu z nich uczyniło to z czystego oportunizmu, bowiem zaraz miały odbyć się wybory kongresowe. Jak na ironię demokraci nie tylko przegrali je z kretesem, ale porażkę ponieśli tylko ci z nich, którzy poparli decyzję Busha. Tych, co przetrwali, zwłaszcza jeżeli zaliczają się do rosnącego ostatnio niczym grzyby na deszczu prezydenckich kandydatów (vide: Hillary Clinton, John Edwards, Joe Biden, Christopher Dodd), prześladują dziś duchy przeszłości, co może zniweczyć ich ambicje.

Prezydent z kolei może ukatrupić niemalże każdą inicjatywę Kongresu wetem. Dotychczas Bush zgłosił je tylko jedną ustawę, co jest rekordem. Przyjęta została w trakcie, gdy większość mieli republikanie, ale wielu z nich zagłosowało wtedy wraz z demokratami za dopuszczeniem możliwości finansowania badań nad komórkami macierzystymi w celach leczniczych z funduszy federalnych. Weto zostało założone następnego dnia i ustawa zmarła śmiercią naturalną.

Od stycznia jednak demokraci mają przewagą zarówno w Izbie Reprezentantów jak i Senacie. Zdecydowana większość z dawnych zwolenników wojny dołączyła, z tego samego oportunizmu, do dawnych oponentów. Także wśród samych dotychczas wiernych republikanów prezydent może liczyć w tej sprawie najwyżej na głosy dwudziestu.

Prezydent jest oczywiście naczelnym wodzem i nikt poza nim nie może nakazać szybkiego wycofania się. Wydaje się zresztą, że jest to ostatnia rzecz, na jaką opętany wizją swej misji Bush miałby ochotę. Kongres jednak może odmówić zgody na zwiększenie funduszy, przeprowadzać dotkliwe ataki legislacyjne. Nie zakazać jednak zwiększenia sił.

Zazwyczaj w wypadku klinczu, na lepszej pozycji znajduje się prezydent. Ronald Reagan i Bill Clinton dominowali nad wrogim sobie Kapitolem, forsując skutecznie swoje inicjatywy. Każda zaś skuteczna kontrakcja ze strony Kongresu obracała się na jego własną niekorzyść, gdyż popularnym prezydentom na ogół udawało się przekonać opinię o ich szkodnictwie.

Tym razem sytuacja przedstawia się inaczej. Bush jest jednym z najmniej popularnych prezydentów w dotychczasowej historii, a jego polityka skompromitowana. Może oczywiście zablokować wetem każdą inicjatywę, która próbowałaby wymusić na nim jej zmianę. Ale wtedy obywatele obwiniliby go - całkiem słusznie - o głupotę i upartość, która przeciąga koszmar i kosztować będzie życie kolejnych tysięcy amerykańskich żołnierzy. Kongres i demokraci zbiorą natomiast laury, jako ci, którzy chcieli coś zrobić, ale przez Busha nie mogli.

Tylko że Kongres też umie zastawiać skuteczne pułapki. Kiedy prezydent poprosił go, o przyjęcie ustawy, zwiększającą fundusze na wojnę, ten takową uchwalił, ale kongresmani dodali do niej poprawkę o obowiązku wycofania sił do września 2008.

Biały Dom natychmiast zagroził wetem wobec ustawy (którą najpewniej zatwierdzi i Senat). Podpisanie jej oznaczałoby przyznanie się Busha do fiaska jego polityki oraz przegranej. Ale w wypadku weta wojsko nie dostanie funduszy, czym z kolei naraziłby się swoim nielicznym, ale wciąż wpływowym, zwolennikom, którzy i tak oskarżyliby go o "kapitulację" i "narażania naszych sił".

Tym razem to Bush traci na klinczu.

Krzysztof Pacyński

lewica.pl w telefonie

Czytaj nasze teksty za pośrednictwem aplikacji LewicaPL dla Androida:

Dawid Kański: Komentarz do wyborów prezydenckich w USA

Xavier Woliński: Baśń o „sprawczości”

Aleksander Radomski: Goździki, które zasiały zmiany

Bartłomiej Zindulski: Lewicowa alternatywa Sahry Wagenknecht

Witold Sawicki: Walka z nowotworem, na osobistym przykładzie

Michał Peno: Praxis po hiszpańsku

Pacyński: Bush w pułapce Kongresu

lewica.pl w telefonie

22 listopada: