Turcja - Dążenia do delegalizacji Partii Demokratycznego Społeczeństwa

Turcja: Dążenia do delegalizacji Partii Demokratycznego Społeczeństwa

[2009-07-04 15:17:18]

Pochodząca z hiszpańskiej Sewilli studentka ostatniego roku studiów dziennikarskich na uniwersytecie w tureckim Gaziantep, Adriana Espinosa, została oskarżona przez tureckie władze o działania oznaczające popieranie terroryzmu. Powodem była jej obecność na spotkaniu kurdyjskiej Partii Demokratycznego Społeczeństwa (Demokratik Toplum Partisi). Mimo tego, że DTP jest uznawana nieraz za związaną ze znajdującą się na liście "organizacji terrorystycznych" Unii Europejskiej Partią Pracujących Kurdystanu (Partiya Karkerên Kurdistan), pozostaje ona legalną partią w Turcji.

Espinosa, przebywająca w Turcji dzięki programowi stypendialnemu Erasmusa, i zamieszkująca w internacie wspólnie z dwiema Kurdyjkami, po spotkaniu zdążyła już m.in. udać się na wycieczkę do Syrii. Po powrocie dowiedziała się jednakże, że została oskarżona o kierowanie, koordynowanie i udział w nielegalnej manifestacji poparcia dla PKK. Turecka prokuratura żąda dla niej kary 18 miesięcy więzienia oraz 25 tys. euro grzywny. Zarzuty przedstawiono też 17 innym osobom, narodowości kurdyjskiej.

DTP odmawia potępienia działań zbrojnych PKK. W 2007 r. prokurator Abdurrahman Yalçınkaya zażądał delegalizacji tej partii, uznając działania i wypowiedzi jej członków za zagrożenie dla niepodległości i integralności terytorialnej państwa tureckiego. Zażądał też pozbawienia 221 jej członków, w tym 8 deputowanych, prawa do zrzeszania się w partiach politycznych na okres pięciu lat, oraz pozbawienia DTP prawa do udziału w wyborach i przyjmowania nowych członków w okresie, gdy sprawa będzie rozpatrywana. Wniósł w tej sprawie skargę do Sądu Konstytucyjnego.

Konstytucja Turcji przewiduje możliwość zdelegalizowania partii, jeśli opowie się za tym co najmniej 7 z 11 członków Sądu Konstytucyjnego. Jego przewodniczący Haşim Kılıç zaprzecza, jakoby nierozpatrzenie sprawy do dziś wynikało z zamierzonej zwłoki, twierdzi natomiast, że istnieją niedostatki w materiale dowodowym i że Yalçınkaya został wezwany do jego uzupełnienia.

Z kolei wedle deputowanego DTP Hasipa Kaplana Sąd Konstytucyjny oczekuje na wyroki w sprawach członków partii, rozpatrywanych przez sądy rejonowe. Przeciwko naszym szeregowym członkom toczy się ponad 300 spraw - stwierdza Kaplan.

Niektórzy komentatorzy uznają, że zwłoka z rozpatrzeniem sprawy DTP przez Sąd Konstytucyjny ma związek z oczekiwaniem na wyrok Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w sprawie zdelegalizowanej przez władze hiszpańskie baskijskiej partii Batasuna, uznawanej za związaną z organizacją zbrojną Kraj Basków i Wolność (Euskadi Ta Askatasuna). Niedawno Trybunał uznał decyzję władz hiszpańskich o delegalizacji Batasuny. Pojawiają się opinie, że może to wpłynąć na wyrok tureckiego Sądu Konstytucyjnego w sprawie DTP.

Jednakże Kaplan stwierdza: Nie sądzę, by istniało podobieństwo między sprawą Batasuny a naszą. Opowiadamy się za pokojowym i demokratycznym rozwiązaniem przy zachowaniu jedności państwa. Przypomina, że wcześniej, w sprawach związanych z poprzedniczkami DTP, Trybunał uznał Turcję za winną łamania wolności wypowiedzi i zrzeszania się, podczas gdy delegalizację Batasuny uznał jednogłośnie za konieczność społeczną, zaś samą partię za łamiącą zasady demokracji poprzez stosowanie przemocy.

Akın Özçer, ekspert ds. hiszpańskich i autor kilku książek na temat nacjonalizmów w Hiszpanii, stwierdza: To prawda, że istnieją podobieństwa między DTP a Batasuną, lecz istnieją również różnice między Hiszpanią a Turcją. Jak mówi Özçer, w Hiszpanii partie separatystyczne mają prawo do działalności, dopóki nie odwołują się do przemocy. Tymczasem w Turcji DTP może zostać zdelegalizowana w związku z samym zarzutem separatyzmu. Dlatego uznawanie tu sprawy Batasuny za precedens pozostaje jego zdaniem nieuprawnione.

Paweł Michał Bartolik

lewica.pl w telefonie

Czytaj nasze teksty za pośrednictwem aplikacji LewicaPL dla Androida:

Aleksander Radomski: Goździki, które zasiały zmiany

Bartłomiej Zindulski: Lewicowa alternatywa Sahry Wagenknecht

Witold Sawicki: Walka z nowotworem, na osobistym przykładzie

Michał Peno: Praxis po hiszpańsku

Łukasz Ostrowski: Ekologia dobrobytu jedyną odpowiedzią na kryzys

Przemysław Wielgosz: Jednookie dziennikarstwo

Turcja: Dążenia do delegalizacji Partii Demokratycznego Społeczeństwa

lewica.pl w telefonie

26 października: