Warszawa - Spotkanie o globalizacji

Warszawa: Spotkanie o globalizacji

[2005-03-08 01:30:28]

4 marca w warszawskim Klubie Księgarza odbyła się promocja dwóch niedawno wydanych książek: Przemysława Wielgosza „Opium globalizacji” i Samira Amina „Zmurszały kapitalizm” (teksty o obydwu książkach znajdują się na portalu lewica.pl w dziale "recenzje").

Promocji towarzyszył panel dyskusyjny pt. "Czy globalizacja jest nieuchronna?". Wzięli w nim udział profesor SGH Ryszard Stemplowski, redaktor naczelny pisma "Rewolucja" Zbigniew Marcin Kowalewski, znany publicysta Krzysztof Teodor Toeplitz oraz redaktor pisma "Lewą Nogą" Przemysław Wielgosz.

W swoim wystąpieniu Wielgosz przedstawił główne tezy swojej książki, szczególnie skupiając się na „opiumicznym” charakterze globalizacji. W jego ujęciu globalizacja jest wyrazem politycznej ofensywy wielkich koncernów i wspierających je polityków. Chcąc ukryć partykularyzm swoich działań próbują oni przedstawiać globalizację jako naturalny i konieczny proces, któremu nie można się przeciwstawić. W tym sensie globalizacja jest ideologią.

Zbigniew Marcin Kowalewski przybliżył gościom (których przybyło około 50) myśl Samira Amina, egipskiego profesora ekonomii i politologa. Amin w swoich pracach opisuje międzynarodowe stosunki władzy, przedstawiając światową gospodarkę jako system asymetrycznych zależności, w którym kraje rozwinięte eksploatują państwa biedne.

Krzysztof Teodor Toeplitz skupił się na wpływie nowych technologii na życie społeczne, wiążąc globalizację z odkryciem nowych mediów komunikowania i uniezależnieniem obiegu informacji od kontroli państwa. Do książek Wielgosza i Amina podszedł z lekkim sceptycyzmem, mając wątpliwości, na ile język marksistowski tłumaczy współczesne zjawiska.

Ryszard Stemplowski nawiązał do wypowiedzi Wielgosza, uzupełniając jego wypowiedź zwięzłą rekonstrukcją myśli Immanuela Wallersteina i opisem systemowego ujęcia światowej gospodarki. Stemplowski, za Wallersteinem i Ferdynandem Braudelem, zaproponował pojmowanie historii przez pryzmat „długiego trwania”.

Po wystąpieniach panelistów nawiązała się żywa dyskusja. Szczególne emocje wzbudziła kwestia statusu globalizacji. Stemplowski zasugerował bowiem, że w globalizacji jest coś analogicznego do zjawisk przyrodniczych, a mianowicie, że stanowi ona konieczny wytwór dotychczasowej historii. Ta opinia spotkała się ze sprzeciwem wielu osób na sali, które zarzuciły Stemplowskiego ideologię i usprawiedliwienie istniejącego status quo. Stemplowski jednak wyjaśnił, że nie aprobuje on obecnego kształtu światowej gospodarki. Globalizacja wyznacza, jego zdaniem, pewne ramy życia społecznego (technologiczne, kulturowe, ekonomiczne), w obrębie których można dokonać nawet radykalnych przemian politycznych.

Innym wątkiem, który wzbudził kontrowersje, była kwestia ewentualnych kierunków przemian światowego ładu. Przede wszystkim dyskutowano o tym, na ile możliwe jest dzisiaj przywrócenie keynesowskich rozwiązań ekonomicznych, które dominowały na świecie przez 30 lat po wojnie. Wielgosz powiedział, że pojawienie się państwa opiekuńczego poprzedzał wielki kryzys i II wojna światowa, stąd też sądzi on, że ewentualny powrót do rozwiązań keynesowskich musiałoby poprzedzać zaostrzenie walk społecznych.

Wreszcie pojawiła się kwestia oceny bloku wschodniego i w ogóle powojennych rozwiązań gospodarczych przez Samira Amina. Jak powiedział Kowalewski, zdaniem Amina, w powojennym świecie urzeczywistniono trzy typy kapitalizmu: kapitalizm socjalny w krajach zachodnich, kapitalizm państwowy w bloku wschodnim i kapitalizm nacjonalistyczny w Trzecim Świecie. Kowalewski zadeklarował, że sam nie zgadza się z Aminem, ponieważ uważa, że blok wschodni był jednak niekapitalistyczną formą ładu ekonomicznego.

Piotr Szumlewicz

lewica.pl w telefonie

Czytaj nasze teksty za pośrednictwem aplikacji LewicaPL dla Androida:

Dawid Kański: Komentarz do wyborów prezydenckich w USA

Xavier Woliński: Baśń o „sprawczości”

Aleksander Radomski: Goździki, które zasiały zmiany

Bartłomiej Zindulski: Lewicowa alternatywa Sahry Wagenknecht

Witold Sawicki: Walka z nowotworem, na osobistym przykładzie

Michał Peno: Praxis po hiszpańsku

Warszawa: Spotkanie o globalizacji

lewica.pl w telefonie

24 listopada: