Karol Templin: O konflikcie ukraińskim w paradygmacie realizmu

[2025-08-29 12:09:36]

Trwający konflikt ukraiński nadal pozostaje tematem mocno obecnym medialnie publikacjami o różnym stopniu emocjonalnego zaangażowania i obiektywizmu. Do tej pory jednak rzadko bywał przedmiotem głębszej refleksji osadzonej w kontekście historii stosunków między Rosją, a tym co nazywa się tam „kolektywnym zachodem” po 1992 r. Praca Jonathana Haslama Hubris. The Origins of Russia’s War Against Ukraine (pl. „Pycha. Źródła wojny Rosji przeciwko Ukrainie”) wypełnia tę lukę. Pozycja zainteresować może profesjonalistów, ale też tych, którzy w domowych dyskusjach na temat chcieliby wyjść poza medialne, często propagandowe narracje poparte „bogatą wiedzą życiową i osobistym oświadczeniem”.

Jonathan Haslam jest uznanym brytyjskim autorem specjalizującym się w stosunkach międzynarodowych i historii ZSRR. W swoich pracach koncentrował się na polityce międzynarodowej ZSRR. Poza tą tematyką jest też autorem pracy poświęconej związkom administracji Nixona ze śmiercią prezydenta Chile Allende w latach ’70. Publikuje w prestiżowych czasopismach dotyczących polityki międzynarodowej oraz jest redaktorem w czasopismach historycznych poświęconych historii współczesnej i historii zimnej wojny. Jest emerytowanym profesorem historii stosunków międzynarodowych w Cambridge oraz zajmował imienną katedrę George’a F. Kennana w Instytucie Studiów Zaawansowanych w Princeton. Haslam jest zwolennikiem realizmu w stosunkach międzynarodowych. Rozwojowi tej perspektywy poświęcił jedną ze swoich najważniejszych książek No Virtue Like Necessity: Realist Thought in International Relations since Machiavelli. Przywiązanie do tego nurtu teoretycznego plasuje go w opozycji do amerykańskich neokonserwatystów, z ich wiarą w uniwersalizm wartości liberalnej demokracji i idealizmem nakazującym upowszechnianie tych wartości chociażby i za pomocą siły zbrojnej.

Hubris zawiera analizę relacji między Rosją a Sojuszem Atlantyckim od końca zimnej wojny i rozpadu ZSRR do 2023 roku. Ciekawostką oddającą aktualny klimat intelektualny Zachodu jest to, że oryginalny autorski tytuł książki brzmiał Hubris. The American Origins of Russia’s War Against Ukraine; został jednak zmieniony z inicjatywy wydawcy. Autor zatrzymuje się w momentach przełomowych, szczegółowo je analizując, skupiając się również na procesie formułowania decyzji politycznych, ścieraniu się stanowisk zaangażowanych instytucji i układach personalnych w kadrach tych instytucji. Nie brakuje też ciekawych, a nawet zabawnych anegdot na temat kluczowych postaci. Jedna dotyczy na przykład Viktorii Nuland, odpowiedzialnej za politykę USA wobec Europy i Azji w Departamencie Stanu, pełniącej w toku swojej kariery wiele wysokich stanowisk, między innymi stałego przedstawiciela USA przy NATO czy doradcy ds. bezpieczeństwa narodowego przy wiceprezydencie Dicku Cheneyu, szerzej znana z nieparlamentarnej uwagi na temat UE z upublicznionej rozmowy telefonicznej z ambasadorem USA na Ukrainie w 2014 r. W ramach doskonalenia znajomości języka rosyjskiego miała ona spędzić 7 miesięcy na radzieckim statku rybackim. Wielokrotnie wzmiankowani są też urzędnicy polscy, między innymi Radosław Sikorski czy pełniący w przeszłości funkcje stałego przedstawiciela RP przy Unii Europejskiej i ambasadora Unii Europejskiej na Ukrainie ambasador Jan Tombiński. By nie odbierać przyjemności z lektury, dość wspomnieć, że rola Polski w rozwoju sytuacji politycznej wokół Ukrainy była niepoślednia.

Książka jak do tej pory nie została wydana w języku polskim, ale jest w Polsce bez przeszkód dostępna w wielu serwisach internetowych. Brak przekładu może wręcz być zaletą dla tych, którzy pragną podnosić swoje kompetencje językowe. Haslam pisze bowiem barwną angielszczyzną brytyjskiego profesora, z wyczuwalną manierą i poczuciem humoru właściwą tamtejszym klasom wyższym.

Hubris to książka, która pokazuje, jak decyzje jednostek i ich wyobrażenia o wartościach czy sprawiedliwości w stosunkach międzynarodowych kształtują losy państw – nieraz diametralnie odmiennie od tego, co było ich intencją. Pozycja szczególnie wartościowa dla polskich czytelników, żyjących w realiach gorącego konfliktu zbrojnego tuż za granicą.

Karol Templin




Jonathan Haslam, Hubris. The Origins of Russia’s War Against Ukraine, Londyn, Head of Zeus 2024 r., 368 s.

drukuj poleć znajomym poprzedni tekst zobacz komentarze

lewica.pl w telefonie

Czytaj nasze teksty za pośrednictwem aplikacji LewicaPL dla Androida:

Warszawska Socjalistyczna Grupa Dyskusyjno-Czytelnicza
Warszawa, Jazdów 5A/4, część na górze
od 25.10.2024, co tydzień o 17 w piątek
Fotograf szuka pracy (Krk małopolska)
Kraków
Socialists/communists in Krakow?
Krakow
Poszukuję
Partia lewicowa na symulatorze politycznym
Discord
Teraz
Historia Czerwona
Discord Sejm RP
Polska
Teraz
Szukam książki
Poszukuję książek
"PPS dlaczego się nie udało" - kupię!!!
Lca

Więcej ogłoszeń...

3 września:

1859 - Urodził się Jean Jaurès, francuski działacz socjalistyczny, historyk i filozof. Założyciel "l'Humanite. Przeciwnik I wojny światowej. Zamordowany przez nacjonalistę.

1919 - Podpisano porozumienie o warunkach wyjazdów polskich robotników do Francji, na mocy którego została powołana Francuska Misja Robotnicza z oddziałami w Warszawie, Częstochowie i Poznaniu.

1940 - Urodził się Eduardo Galeano, urugwajski dziennikarz i pisarz o postępowych poglądach.

2009 - Iran: Marzieh Vahid Dastjerdi została zatwierdzona przez parlament na stanowisku ministra zdrowia, zostając pierwszą kobietą na stanowisku ministra w historii republiki.

2012 - Abd al-Malik Sallal (FLN) został premierem Algierii.

?
Lewica.pl na Facebooku