Wielka Brytania - Koniec "specjalnych stosunków" z USA?

Wielka Brytania: Koniec "specjalnych stosunków" z USA?

[2010-03-29 19:59:55]

Sir David Manning, główny doradca ds. zagranicznych Tony'ego Blaira podczas wojny w Iraku, a później ambasador w Waszyngtonie wezwał do zakończenia "specjalnych stosunków" z USA. Stwierdził, że Wielka Brytania potrzebuje prowadzić twardą politykę z największym mocarstwem, gdyż Barack Obama jest "mniej sentymentalny" jeśli chodzi o historyczne związki między obydwoma krajami.

Premierzy brytyjscy z różnych opcji politycznych, w tym Harold Macmillan i Margaret Thatcher byli orędownikami szczególnych relacji pomiędzy dwoma największymi państwami anglojęzycznymi. Ale posłowie z nadzwyczajnej komisji parlamentarnej stwierdzili, że ta romantyczna wizja jest już sprawą przeszłości, a nadużywanie określenia "specjalne stosunki" prowadzi do nierealistycznych oczekiwań. Powszechne zarówno w kraju, jak i za granicą jest postrzeganie brytyjskiego rządu jako służalczego "pudla" administracji USA w okresie przed inwazją na Irak, w jej trakcie i później - powiedziała komisja.

Postrzeganie to, bez względu na to, czy trafne, jest niezwykle szkodliwe dla reputacji i interesów Zjednoczonego Królestwa - dodała w jednym z najbardziej kategorycznych oświadczeń w historii stosunków brytyjsko-amerykańskich. Dotąd na podobną stanowczość zdobyli się jedynie Harold Wilson, który odmówił Lyndonowi Johnsonowi poparcia USA w Wietnamie, oraz Edward Heath, którego lodowate stosunki z Richardem Nixonem były pochodną zbliżenia z Europą kontynentalną.

Raport komisji odzwierciedla przekonanie, że Blair poparł Busha w Iraku, podejmując duże polityczne ryzyko i nie otrzymując w zamian niemal nic. Douglas Hurd, były minister spraw zagranicznych, powiedział komisji, że "specjalne stosunki" sprawdzają się jedynie, gdy brytyjscy premierzy godzą się na to, że są niższym rangą, ale nie służalczym partnerem. W tym kontekście Hurd pochwalił Churchilla i Thatcher. Niższy rangą partner nie dyktuje wspólnej polityki; może nawet nie mieć możliwości jej blokowania. Jednak niższy rangą partner ma prawo zadawania pytań, wywierania nacisku, by zostały w pełni wzięte pod uwagę, i nalegania na udzielenie racjonalnych odpowiedzi. Dyskusja na temat tego, kiedy zostanie utworzony drugi front II wojny światowej stanowi klasyczny tego przykład. Tony Blair nie nauczył się sztuki bycia niższym rangą partnerem; pomylił ją ze służalczością - napisał Hurd.

Jak podaje guardian.co.uk, Manning nie zgodził się z pomysłem, by Wielka Brytania została niższym rangą partnerem. W zamian za to zaproponował partnerstwo z USA wtedy, gdy wymaga tego interes Zjednoczonego Królestwa, a więc nie zawsze. Z drugiej strony niektórzy członkowie komisji opowiedzieli się za utrzymaniem bliskich związków z USA, które ich zdaniem rozpoczęły się wtedy, gdy Churchill przekonał Roosevelta, żeby Amerykanie przystąpili do wojny, pomagając w ten sposób Wielkiej Brytanii.

Jarosław Klebaniuk

lewica.pl w telefonie

Czytaj nasze teksty za pośrednictwem aplikacji LewicaPL dla Androida:

Mateusz Stolarz: Prezydent z plantacji bananów. Elity, przemoc i nowa twarz prawicy

Tomasz Markiewka: Tylko obniżka składki zdrowotnej czy już psucie państwa?

Wojtek Boliński: Lewica w Polsce boi się własnego cienia

Slavoj Žižek: Najlepsze rozwiązanie dla Europy? Pryncypialny pragmatyzm

Tomasz S. Markiewka: Niepamięć to przepis na polityczną katastrofę

Xavier Woliński: USA kontra reszta świata

Wielka Brytania: Koniec "specjalnych stosunków" z USA?

lewica.pl w telefonie

19 kwietnia: