Paryż: Zmarł Jorge Semprún
[2011-06-10 18:42:55]
Wszystko, co później wymyślił i zrobił wydaje się przesiąknięte doświadczeniem 18-miesięcznego pobytu w Buchenwaldzie w latach 1943-1945. Do końca życia męczyły go koszmary nocne z obozu. Jego ostatnie wystąpienie publiczne, w kwietniu 2010 roku, związane było z obchodami 65. rocznicy oswobodzenia obozu. Przemówił wtedy na tej samej esplanadzie, na której widział mordowanie ludzi, wyrażając wiarę w zjednoczoną Europę. Jorge Semprún był czwartym z siedmiorga dzieci urodzonych w Madrycie w rodzinie należącej do klasy wyższej. Jego dziadek ze strony matki - Antonio Maura był konserwatywnym premierem. Matka Jorge zmarła, gdy miał osiem lat. Jego ojciec, dewocyjny katolik, został ambasadorem republiki Hiszpanii w Holandii. Gdy w 1936 roku wybuchła wojna domowa, cała rodzina uciekła do Francji. Semprún ukończył elitarne liceum Henryka IV w Paryżu, a w 1941 roku zaczął studiować na Sorbonie. W 1942 roku wstąpił do Hiszpańskiej Partii Komunistycznej na uchodźctwie. W 1943 roku został aresztowany przez Gestapo i deportowany. Przeżył Buchenwald dzięki biegłej znajomości języka niemieckiego i solidarności wśród więźniów komunistycznych. Po II wojnie światowej przez sześć lat pracował jako tłumacz dla UNESCO, a w 1953 roku podjął się zadania zorganizowania nielegalnej partii komunistycznej w Madrycie. Stał się legendarną postacią, pod pseudonimem "Federico Sánchez" umykając tajnej policji Francisco Franco. O tym, że niebezpieczeństwo było realne niech świadczy fakt, że Julián Grimau, który zastąpił Semprúna w 1962 roku, w następnym roku został aresztowany, poddany torturom i stracony. W 1964 roku Semprún wraz z Fernando Claudínem został wydalony z Hiszpańskiej Partii Komunistycznej za krytykowanie przywódców, którym zarzucali brak kontaktu z rzeczywistością rozwijającego się kapitalizmu. Kilka lat później oficjalna linia partii zmieniła się zgodnie z tą krytyką i poszła w kierunku eurokomunizmu, ale oficjalnie nigdy nie uznano tego faktu. W tym samym okresie Semprún ukończył swoją pierwszą i uznaną za najlepszą powieść - pamiętnik z deportacji "Le Frand Voyage" (tytuł polskiego wydania: "Wielka podróż"). W tej głębokiej książce pięciodniową podróż pociągiem stała się pretekstem do opisania przeszłości i przyszłych wydarzeń w obozie koncentracyjnym. W 1966 roku Semprún napisał scenariusz do filmu Alaina Resnais "La Guerre Est Finie" ("Wojna się skończyła"). Później napisał jeszcze jeden materiał dla tego reżysera, ale największy sukces odniósł we współpracy z greckim reżyserem Constantinem Costą-Gavrasem. Film zatytułowany "Z" (1969) o lewicowym greckim polityku, którego zamordowanie zostało upozorowane na wypadek zdobył nagrodę jury na festiwalu w Cannes w 1969 roku i stał się światowym przebojem kinowym. Semprún napisał także scenariusz do filmu Costy-Gavrasa "Zeznanie" (1970), w którym zawarta była krytyka procesów pokazowych w Czechosłowacji. W latach 1960. Semprún opublikował dwie inne powieści po francusku: "L'Évanouissement" (tytuł polskiego wydania: "Omdlenie") - o nazistowskich obozach, oraz "La Deuxième Mort de Ramón Mercader" (niewydana po polsku - "Druga śmierć Ramona Marcadera") - o doświadczeniach stalinizmu. Jeszcze bardziej krytyczna wobec stalinizmu, za którym opowiadał się w młodości, była wydana po hiszpańsku "Autobiografía de Federico Sánchez" (brak wydania polskiego) - fascynująca opowieść o tajnej pracy, za którą otrzymał hiszpańską nagrodę Planeta w 1977 roku. Ukazało się jeszcze kilka powieści dotyczących obozów nazistowskich i stalinizmu. Po polsku wyszła m.in. "Jaka piękna niedziela". Metoda pisarska Semprúna polegała na wyjściu od jakiegoś wydarzenia, a następnie powrotu do wspomnień oraz do następstw opisanego zdarzenia. Pisarstwo to jest fascynujące dzięki jego uczciwości i wadze poruszanych problemów, jednak powieści niekiedy cechuje nadmierna refleksyjność, bardzo powolne tempo akcji i barokowe zdania. W 1988 roku Semprún niespodziewanie został wezwany z Paryża do Madrytu, by tam pełnił urząd ministra kultury. Funkcje tę sprawował przez trzy lata, między innymi zajmując się spuścizną po Salvadorze Dali’m. Doświadczenia pracy ministerialnej opisał w zabawnej i pełnej anegdot powieści "Federico Sánchez vous salue bien" (niewydana po polsku "Federico Sánchez żegna się z państwem"). Opisał w niej małostkowość członków rządu, a w szczególnie niegrzeczny sposób potraktował zwłaszcza wicepremiera Alfonso Guerrę - człowieka o pretensjach do bycia kulturalnym. W następnej powieści - "L'écriture ou la vie" (tytuł polskiego wydania: "Dzieła życia") powrócił jako Sánchez - intelektualista i działacz. Semprún był trzykrotnie żonaty. Po pierwszym krótkotrwałym powojennym małżeństwie w 1949 roku poślubiła francuską aktorkę Loleh Bellon, z którą miał syna, późniejszego filozofa Jaime’go Semprúna. Bellon i Jaime zmarli jeszcze za życia pisarza. W 1963 ożenił się z Colette Leloup, z którą miał pięcioro dzieci. Foto: www.guardian.co.uk. |
- Blog Radosława S. Czarneckiego: Syndrom Pigmaliona i efekt Golema
- Blog Radosława S. Czarneckiego: Mury, militaryzacja, wsobność.
- Blog Radosława S. Czarneckiego: Manichejczycy i hipsterzy
- Pod prąd!: Spowiedź Millera
- Blog Radosława S. Czarneckiego: Wolność wilków oznacza śmierć owiec
- Warszawska Socjalistyczna Grupa Dyskusyjno-Czytelnicza
- Warszawa, Jazdów 5A/4, część na górze
- od 25.10.2024, co tydzień o 17 w piątek
- Fotograf szuka pracy (Krk małopolska)
- Kraków
- Socialists/communists in Krakow?
- Krakow
- Poszukuję
- Partia lewicowa na symulatorze politycznym
- Discord
- Teraz
- Historia Czerwona
- Discord Sejm RP
- Polska
- Teraz
- Szukam książki
- Poszukuję książek
- "PPS dlaczego się nie udało" - kupię!!!
- Lca
6 listopada:
1841 - W organie furierystów "London Phalanx" pojawił się wyraz "socialisation".
1890 - W Lublinie zmarł Piotr Ściegienny, ksiądz, działacz niepodległościowy, radykalny przywódca chłopski i socjalista utopijny. W okresie międzywojennym przy jego grobie kończyły się manifestacje robotnicze i pochody z okazji 1 Maja.
1918 - Proklamowano Republikę Tarnobrzeską.
1923 - W czasie robotniczej demonstracji na ulicach Krakowa doszło do ciężkich starć z wojskiem i policją; po obu stronach zginęło łącznie 31 osób.
1923 - Starcia robotników z wojskiem i policją w Borysławiu; 3 zabitych i 10 ciężko rannych.
1929 - Odbył się 24-godzinny strajk protestacyjny górników i hutników z Górnego Śląska i Zagłębia przeciwko niskim płacom.
1933 - Urodził się Carlos Correia, gwinejski polityk, członek lewicowej PAIGC, czterokrotny premier Gwinei Bissau
1951 - Z linii montażowej FSO zjechał pierwszy samochód marki Warszawa.
1980 - W RFN powstał trzeci rząd socjaldemokraty Helmuta Schmidta.
1990 - Mary Robinson z Partii Pracy wygrała wybory prezydenckie w Irlandii.
1996 - Hugo Chávez wygrał wybory prezydenckie w Wenezueli.
?