Dzisiaj Święto Pracy: Międzynarodowy Dzień Solidarności Ludzi Pracy
[2020-05-01 12:39:08]
Geneza Święta Pracy, obchodzonego już tradycyjnie od 130 lat, leży w wydarzeniach, jakie miały miejsce w Chicago, 1 maja 1886 roku. Wtedy to robotnicy chicagowscy wyszli na ulice miasta, demonstrując m.in. na rzecz 8-godzinnego dnia pracy. W manifestacjach wzięło udział kilkadziesiąt tysięcy osób. Demonstracja stała się punktem wyjścia dla organizowania podobnych przemarszów w innych miastach Stanów Zjednoczonych, a następnie Europy.
W 1889 roku II Międzynarodówka uznała dzień 1 Maja za Międzynarodowy Dzień Ludzi Pracy i odtąd dzień ten był czasem manifestacji robotniczych. W ówczesnych warunkach manifestacje miały miejsce często po skończonym dniu pracy i trwały wieczorami, powodując mobilizację sił policyjnych lub wojskowych. Jednakże, w wielu sytuacjach mobilizacja robotniczo-związkowa była w stanie wymusić na kapitalistach kompromis, polegający na uczynieniu tego dnia świętem wolnym od pracy. Stopniowo, zwłaszcza od czasu I wojny światowej, dzień 1 maja stawał się świętem państwowym w wielu krajach świata. W jeszcze większym stopniu nabrał znaczenie po II wojnie światowej i po procesie dekolonizacji i ustanowieniu wielu nowych niepodległych krajów.
W Polsce Święto Pracy jest świętem państwowym od 1950 roku. W okresie Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej gromadziło ono tłumy osób na manifestacjach, które z biegiem czasu traciły swój oddolny charakter na rzecz uroczystości odgórnych, organizowanych w skali zakładów, powiatów, województwa lub przez władze państwa w Warszawie. Tym niemniej jednak, udział w manifestacjach majowych był do 1989 roku powszechny, także po stronie opozycji w postaci "Solidarności", która organizowała swoje własne alternatywne, choć nielegalne w świetle ówczesnego prawa i praktyki, pochody.
Lata 90. zdecydowanie ograniczyły liczbę uczestników manifestacji, a w XXI wieku pochody pierwszomajowe stały się mało widocznym ewenementem, mającym miejsce przeważnie w Warszawie, często łączonym z świętowaniem wejścia Polski do Unii Europejskiej, które miało miejsce 1 maja 2004 roku. Taki charakter mają często obchody Święta Pracy przez główne parlamentarne partie socjaldemokratyczne i przez OPZZ. Organizacje bardziej radykalnie lewicowe, jak Ruch Sprawiedliwości Społecznej, Komunistyczna Partia Polski, Pracownicza Demokracja lub anarchosyndykaliści czy nacjonaliści z ruchu autonomicznego stawiają na manifestacje bardziej wyraziste pod kątem ideowym, bardziej robotnicze w swym charakterze, bardziej treściowo antysystemowe.
W tym roku po raz pierwszy nie odbędą się w Polsce żadne uroczystości 1-majowe o charakterze ulicznym. Z uwagi na ograniczenia związane z dystansowaniem społecznym, mające spowalniać rozprzestrzenianie się wirusa COVID-19, wszelkie inicjatywy mają w tym roku głównie wymiar internetowy, i odbywają się na różnorakich portalach lewicowych czy w sieciach społecznościowych (Facebook). Tak samo ma się sytuacja w większości krajów Europy i innych części świata.