Rigoberta Menchú Tum, lewicowa działaczka społeczna, laureatka pokojowej nagrody Nobla, ogłosiła, że wystartuje we wrześniowych wyborach prezydenckich w Gwatemali. Będzie kandydatką lewicowej koalicji upominającej się o prawa Indian, kobiet i młodzieży.
Chcemy dać nadzieję kobietom w Gwatemali i na całym świecie, które pragną brać udział w życiu publicznym - powiedziała Menchu. Pomimo, że Indianie stanowią aż 40 proc. ludności Gwatemali, jest ona pierwszą w historii tego kraju Indianką ubiegającą się o najwyższy urząd.
Rigoberta pochodzi z należącego do ludu Majów plemienia Kicze. Była katechetką i działaczka ruchu robotników rolnych. Jej ojciec zginął podczas krwawo stłumionego antyrządowego protestu pod ambasadą Hiszpanii w stolicy kraju. Brat w 1979 r. został porwany i zamordowany przez skrajnie prawicowe szwadrony śmierci, zaś matka rok później - porwana, zgwałcona i zamordowana przez żołnierzy.
Menchú od ponad ćwierć wieku działa na rzecz praw gwatemalskich Indian. W 1992 r. uhonorowano ją pokojową Nagrodą Nobla, co uczyniło kraj przedmiotem międzynarodowego zainteresowania. W 2004 r. przyjęła od prezydenta Oscara Bergera ofertę współpracy przy realizacji porozumień pokojowych kończących wieloletnią wojnę domową, która kosztowała życie 200 tys. ludzi - w większości Majów.
Ubiegłoroczny laureat pokojowej Nagrody, ekonomista Mohammed Yunus z Bangladeszu, założył niedawno partię polityczną Władza Obywateli (Nagarik Shakti) i również ogłosił zamiar kandydowania w wyborach prezydenckich.
Wolę ubiegania się o prezydenturę swojego kraju zadeklarował także niedawno José Ramos-Horta, obecnie pełniący funkcję premiera rządu Timoru Wschodniego. Ramos-Horta został uhonorowany Pokojową Nagrodą Nobla w 1996 roku - wraz z biskupem Carlosem Filipe Ximenesem Belo - za organizowanie pokojowego ruchu oporu przeciwko władzy Indonezji.
Waldemar Chamala
Bartłomiej Kacper Przybylski