Na początku lat 60. Portugalia była ostatnim z wielkich kolonialnych imperiów, które opierało się falom dekolonizacji, a jej imperium obejmowało...
W niedzielę 22 września odbyły się wybory do parlamentu (landtagu) w niemieckim kraju związkowym Brandenburgia. Są to trzecie wybory do landtagów w...
Adolfo Sánchez Vázquez o moralności i polityce
Jak się powiada Adolfo Sánchez Vázquez, hiszpański filozof zesłany po wojnie domowej do Meksyku,...
Słuchając wypowiedzi polskich polityków, można odnieść wrażenie, że zielona transformacja będzie sprawiedliwa tylko wtedy, gdy będzie powolna....
Dorota Jagoda Michalska: Władysław Hasior - dekolonializm, nowoczesność, historia
Jacenty Dędek: Miasto na miarę człowieka
Mariusz Urbanek: Wszechstronnie niewygodny Różewicz
B. Gajdzik, A. Janociński, A. Magiera: Jak się zakłada związek w instytucji kultury?
Tomasz S. Markiewka: Nierówności po polsku - liczby już znamy, teraz przemówmy do wyo
Paweł Jędral: Diuna jak Palestyna
Agnieszka Wiśniewska: Kos. Bohater z podręcznika, który został ziomkiem
Galopujący Major: "1670" - serial, który może odmienić polską telewizję
Chaos na kolei - po wprowadzeniu 12 grudnia ubiegłego roku nowego rozkładu jazdy pociągów w Polsce sytuacja na kolei wymknęła się spod kontroli. Brak koordynacji pociągów różnych spółek, zaniedbana infrastruktura nie wytrzymująca mrozów, chaos informacyjny na dworcach oraz przeciążone serwery z rozkładami jazy spowodowały, że tysiące ludzi marzło na peronach, nie mogąc dostać się do domów tuż przed świętami. Podstawiane pociągi okazywały się też za krótkie by pomieścić wszystkich posiadaczy biletów. W same święta oraz przed Sylwestrem nie było lepiej. Pociągi TLK, InterRegio, Przewozów Regionalnych i lokalnych spółek notowały opóźnienia sięgające nawet 3 godzin. Pociągi międzynarodowe przyjeżdżały nawet z 300-minutowymi opóźnieniami, dodatkowo zakłócając ruch pociągów krajowych, ustępujących im pierwszeństwa. Pierwszą reakcją ministra infrastruktury Cezarego Grabarczyka było pozbawienie prezesów spółek kolejowych premii, których i tak nie dostawali. Żądano głów, poleciała tylko jedna - wiceministra infrastruktury odpowiedzialnego za koleje Juliusza Engelhardta. Grabarczyka uratowało głosowanie większości posłów przeciwko wotum nieufności.
Dyskusja o biografii Ryszarda Kapuścińskiego - biografia Ryszarda Kapuścińskiego "Kapuściński non-fiction" autorstwa Artura Domosławskiego wywołała burzę. Pierwotnie książkę zamówiło wydawnictwo "Znak", jednak po zapoznaniu się z maszynopisem odmówiło jej publikacji. Ostatecznie wydawcą został "Świat książki". Biografia wzbudziła kontrowersje - padły zarzuty o nadmierną ingerencję w życie prywatne i intymne Kapuścińskiego oraz bezcelową dekonstrukcję wizerunku człowieka-legendy. Zwolennicy natomiast podkreślali walor, jakim jest obiektywne przedstawienie sylwetki pisarza. Temperaturę sporu podnosił też fakt, że autor posiłkował się aktami IPN dotyczącymi Kapuścińskiego. Wdowa po pisarzu, Alicja Kapuścińska 8 lutego 2010 złożyła pozew, w którym domagała się sądowego zakazu rozpowszechniania książki. Sąd jednak oddalił wniosek, a biografia ukazała się. Domosławski natomiast uhonorowany został tytułem Dziennikarza Roku 2010, przyznawanym corocznie przez ogólnopolski miesięcznik dziennikarski "Press".
EuroPride w Warszawie - 17 lipca 2010 roku 15 ruchomych platform oraz około 8 tysięcy uczestników parady wyruszyło o godz. 13.00 z placu Bankowego w Warszawie i przemaszerowało przez miasto do placu Konstytucji. Po raz pierwszy to Polska organizowała Europride, największe w Europie święto mniejszości seksualnych. Nigdy wcześniej też nie odbyło się ono w Europie Wschodniej. Mimo protestów środowisk katolickich i konserwatywnych parada została zatwierdzona przez władze miasta. Imprezę zorganizowała Fundacja Równości, a festiwal EuroPride pod hasłem "Wolność, Równość, Tolerancja!" trwał od 9 do 18 lipca.
Katastrofa smoleńska - 10 kwietnia 2010 roku, podczas próby lądowania na lotnisku Siewiernyj pod Smoleńskiem rozbił się samolot Tu-154M Lux, na pokładzie którego znajdowała się polska delegacja na obchody upamiętniające 70 rocznicę zbrodni katyńskiej. Nikt nie przeżył katastrofy, zginęło 96 osób - prezydent Lech Kaczyński z małżonką, delegacja parlamentarzystów, dowódcy Sił Zbrojnych, pracownicy Kancelarii Prezydenta oraz innych instytucji państwowych, goście specjalni, funkcjonariusze BOR oraz załoga samolotu. Śledztwo w sprawie przyczyn katastrofy trwa do dziś i jest obiektem wielu spekulacji i domysłów. Katastrofa wpłynęła na stosunki polsko-rosyjskie, była przyczyną przyspieszonych wyborów prezydenckich, jak również konfliktów o politykę historyczną na tle ideologicznym, których symboliczną eskalacją był konflikt o krzyż pod Pałacem Prezydenckim.
Powodzie - w maju 2010 Polska znalazła się podwodą. Wylewać zaczęły Odra i Wisła, jednak najgroźniejsze okazały się ich dopływy, na co dzień niegroźne rzeczki, które z dnia na dzień zmieniły się rwący żywioł. Duże miasta - Wrocław, Kraków, Warszawa - mimo godzin grozy, częściowo obroniły się przed wodą i poniosły relatywnie małe straty, ze względu na uregulowane koryta rzek. Największe dramaty rozegrały się w małych miejscowościach, gdzie domy zalane zostały nawet po same dachy. Wielu rolników straciło nie tylko swoje minie, sprzęt rolniczy, ale też uprawy, których odtworzenie zajmie kilka lat. Powódź dotknęła bowiem tereny agrarne, między innymi największe polskie uprawy chmielu. Niestety, po pierwszej powodzi woda powróciła, niszcząc efekty pierwszych porządków i pomocy. Za przyczynę rozmiarów kataklizmu uważa się przede wszystkim zaniedbaną infrastrukturę wałów oraz brak długofalowych programów przeciwpowodziowych. W niektórych miejscach nadwątlone po powodzi z 1997 roku wały były jedynie prowizorycznie wzmocnione, co spowodowało ich przyspieszone namakanie i pękanie. Mimo ogromu zniszczeń, rząd nie zdecydował się na ogłoszenie stanu wyjątkowego, którego jedną z konsekwencji byłoby przesuniecie terminu wyborów prezydenckich.
Powstanie Polska Jest Najważniejsza i Ruchu Poparcia Palikota - w 2010 roku na scenie politycznej pojawiło się dwóch nowych aktorów. Od Platformy Obywatelskiej odłączył się Janusz Palikot, stając na czele Ruchu Poparcia Palikota, organizacji o społecznym charakterze. Powstanie Ruchu zainaugurowane zostało 2 października kongresem w Sali Kongresowej, gdzie zgromadzonym gościom Janusz Palikot przedstawił swoje antyklerykalne oraz liberalne obyczajowo i gospodarczo poglądy. Po drugiej stronie barykady ruch wyrzuconych z PiS z Joanną Kluzik-Rostkowską na czele utworzył stowarzyszenie Polska Jest Najważniejsza. Secesjoniści z partii Jarosława Kaczyńskiego w osobach wspomnianej Kluzik-Rostkowskiej, Elżbiety Jakubiak, Pawła Poncyljusza, Leny Dąbkowskiej-Cichockiej, Tomasza Dudzińskiego, Jana Ołdakowskiego, a także europosłów Adama Bielana, Michała Kamińskiego, Paweła Kowala i Marka Migalskiego mają ambicje by stać się partią opozycyjną wobec PO, jak i PiS. Grudniowe sondaże wyborcze dają PJN poparcie przekraczające próg wyborczy - 6,2 proc., natomiast RPP może liczyć tylko na około 1,5 proc. głosów.
Protesty 11 listopada - w związku z zapowiadanymi na 11 listopada uroczystościami organizowanymi przez Obóz Narodowo-Radykalny i Młodzież Wszechpolską, powstała koalicja "Porozumienie 11 Listopada", mająca na celu zablokowanie przemarszu radykalnych nacjonalistów. W dzień manifestacji doszło do zamieszek i przemocy, a także kontrowersyjnych zachowań funkcjonariuszy policji, których uczestnicy blokady oskarżają o nieuzasadnioną brutalność. Do blokady włączyła się także "Gazeta Wyborcza", po trosze zawłaszczając pierwotnie inicjatywę organizacji społecznych i pozarządowych.
Spór o krzyż na Krakowskim Przedmieściu - krzyż przed Pałacem Prezydenckim po katastrofie Tu-154 ustawili 15 kwietnia 2010 roku harcerze. Stał się on miejscem kultu, pamięci, ale także agitacji politycznej i comiesięcznych pielgrzymek Jarosława Kaczyńskiego. Wokół krzyża przez całą dobę odbywały się czuwania i modły, paraliżujące ruch na Krakowskim Przedmieściu. Dochodziło także do aktów przemocy słownej i fizycznej. Przeciwko tzw. "obrońcom krzyża" zorganizowano za pośrednictwem portalu społecznościowego Facebook kontrimprezę, w której uczestniczyło 10 tys. osób, głównie młodzieży. Na mocy porozumienia między Kancelarią Prezydenta, Kurią Metropolitalną Warszawską i organizacjami harcerskimi krzyż miał zostać zabrany spod Pałacu i po odbyciu harcerskiej pielgrzymki na Jasną Górę umieszczony w kościele św. Anny. Zgromadzeni pod krzyżem ludzie uniemożliwili jednak księżom zbliżenie się do niego, plan Kancelarii Prezydenta nie powiódł się. Kościół długo nie zabierał głosu w tej sprawie, twierdząc, że nie ma z nią nic wspólnego, z czasem ujawnił się rozłam między frakcjami przeciwników obrońców oraz zwolenników krzyża. Po trwającym kilka miesięcyimpasie, 16 września rano krzyż został zabrany do pałacowej kaplicy.
Spór o budowę meczetu w Warszawie - po ujawnieniu planów budowy na warszawskiej Ochocie meczetu zaktywizowały się środowiska jego przeciwników, jak i zwolenników. W marcu odbyły się manifestacje sprzeciwu oraz poparcia. Przeciwnicy obawiają się, że Polsce zagraża rozwój kultury muzułmańskiej i "inwazja islamu", co spowoduje problemy podobne do tych w krajach zachodniej Europy. Zwolennicy natomiast podkreślają, że każdy ma prawo do swojej wiary, a Polska zawsze była krajem tolerancyjnym wobec wyznawców innych religii. Według oficjalnych statystyk w Polsce żyje od 15 do 25 tys. muzułmanów. Nieoficjalne szacunki mówią, że może ich być nawet ok. 35-40 tys. Największym skupiskiem jest właśnie Warszawa, gdzie mieszka ich ponad 10 tys. Oprotestowany meczet byłby piątym w Polsce.
Wprowadzenie do ordynacji wyborczej systemu kwotowego - w grudniu Sejm przyjął ustawę dotyczącą kwot na listach wyborczych. Zgodnie z jej treścią, żeby lista wyborcza została zarejestrowana musi się na niej znaleźć minimum 35 proc. kobiet i minimum 35 proc. mężczyzn. Ustawa odnosi się do ordynacji wyborczej do Sejmu, Parlamentu Europejskiego, rad gmin, powiatów i sejmików wojewódzkich, pomijając Senat oraz gminy mniejsze niż 20 tys. mieszkańców. Początkowo projekt ustawy - obywatelska inicjatywa Kongresu Kobiet - dotyczyć miał parytetów, to jest równej proporcji kobiet i mężczyzn (stąd mylne nadużywanie tego pojęcia, odnoszącego się tylko do relacji 50-50), w trakcie prac sejmowych został jednak zmieniony. W Europie parytety oraz kwoty nie są nowymi rozwiązaniami, nie obowiązują jednak ogólnounijne standardy prawne, dotyczące udziału kobiet w procesach decyzyjnych. Sceptycy podkreślają, że aktywności społecznej nie da się zadekretować, bowiem najistotniejsze są bariery o społecznym, ekonomicznym i kulturowym charakterze.
Wybory samorządowe - w listopadzie 2010 roku odbyła się pierwsza tura wyborów samorządowych. W większości województw (12) zwycięstwo odnieśli kandydaci i komitety związani z Platformą Obywatelską, Prawo i Sprawiedliwość triumfowało na Podkarpaciu i Lubelszczyźnie, a PSL w świętokrzyskim. W większości stolic województw (10) sukces odniosły lokalne komitety wyborcze. Pod względem frekwencji nie było niespodzianek. Największą (53 proc.) odnotowano w województwie świętokrzyskim, najniższą: w opolskim (41 proc.) oraz śląskim (43 proc.), tym samym średnia ogólnokrajowa nie przekroczyła 50 proc. W Wałbrzychu wybory przebiegały burzliwie, stwierdzono bowiem przypadki handlowania głosami i korupcji politycznej.
Wygrana Bronisława Komorowskiego w wyborach prezydenckich - w związku ze śmiercią Lecha Kaczyńskiego w katastrofie lotniczej zaszła konieczność przeprowadzenia wcześniejszych wyborów prezydenckich w Polsce, których datę ustalono na 20 czerwca. O stanowisko to ubiegało się 10 kandydatów, wynik pierwszej tury nie był rozstrzygający. Wyniki drugiej tury prezentowały się następująco: Jarosław Kaczyński: 47 proc., Bronisław Komorowski 53 proc. W wyniku wygranej swojego kandydata, Platforma Obywatelska zyskała kontrolę nad najważniejszymi stanowiskami w kraju. Mimo zaciętej kampanii wyborczej oraz katastrofy Tupolewa w tle, frekwencja w obydwu turach wyniosła około 55 proc.
Zabójstwo Marka Rosiaka w biurze PiS w Łodzi - w październiku 2010 roku uzbrojony mężczyzna wszedł do biura PiS w Łodzi i zastrzelił Marka Rosiaka, asystenta europosła PiS Janusza Wojciechowskiego oraz ciężko ranił nożem 39-letniego Pawła Kowalskiego, asystenta posła Jarosława Jagiełły. Świadkowie zeznawali, że celem napastnika miał być Jarosław Kaczyński. Ataku dokonał Ryszard C., 62-letni, mieszkaniec Częstochowy. Nie był wcześniej notowany, a w czasie napaści był trzeźwy. Ryszard C. przyznał się do zarzutów, twierdzi, że działał z pobudek politycznych. Wydarzenie wszczęło dyskusje na temat tzw. "języka nienawiści" w polskiej polityce oraz poszukiwania odpowiedzialnych za tę tragedię.
Zabójstwo Maxwella Itoyi - 23 maja 2010 roku podczas kontroli policyjnej na praskim targowisku dawnego Stadionu X-lecia zastrzelony został jeden z handlarzy, 36-letni Maxwell Itoyia z Nigerii. Doszło do szarpaniny, w trakcie której jeden z policjantów użył broni. Policja zatrzymała w sumie 32 osoby, rannych zostało 6 funkcjonariuszy, zniszczono 4 radiowozy. Do ataku na policjantów doszło jednak po tym, jak padł śmiertelny strzał. W sprawie pojawił się wątek rasistowski oraz pytania o zasadność użycia przez policjanta broni wobec uciekającego nieuzbrojonego handlarza. Maxwell mieszkał w Polsce od 5 lat z żoną Polką i małymi dziećmi.
Redakcja Lewica.pl
