NBP - Uzwiązkowione kraje są bardziej konkurencyjne

Jak wynika z raportu Narodowego Banku Polskiego na temat rynku pracy, czas poszukiwania pracy w Polsce jest długi i systematycznie rośnie, a 27 proc. pracowników ma umowę na czas określony, co jest najwyższym współczynnikiem w UE

Z opublikowanego w 16 września "Badania ankietowego rynku pracy 2013" wynika, że nieco mniej niż 1 na 5 aktywnie poszukujących pracy osób bezrobotnych otrzymuje jakąkolwiek ofertę. Z drugiej strony istotnie wzrósł odsetek pracodawców deklarujących, że nie redukowaliby kosztów związanych z zatrudnieniem w reakcji na pogorszenie koniunktury. W tym roku mniej firm oczekuje pogorszenia swojej kondycji i koniunktury.

W porównaniu do innych krajów regionu płace nie rosną w Polsce szybko. W okresie silnego przyspieszenia wzrostu, gdy dynamika wynagrodzeń w Polsce sięgała 12 proc. rok do roku, zarówno Niemcy, jak i inne kraje regionu doświadczały jeszcze szybszego wzrostu płac - wskazuje raport NBP.

Porównując jednostkowy koszt pracy pomiędzy 2005 i 2010 rokiem można stwierdzić, że na tle innych państw Europy tempo wzrostu wynagrodzeń jest w Polsce względnie blisko powiązane ze zmianami w produktywności. Jednak liderzy wzrostu w Europie (Irlandia, Finlandia, a także Czechy) poprawiły w tym okresie swoją pozycję konkurencyjną względem Polski.

Opracowanie wyraźnie pokazuje, że przedsiębiorcy i dziennikarze mijają się z prawdą, gdy za jedną z istotnych przyczyn zarówno presji płacowej, jak i utraty konkurencyjności gospodarki uznają przynależność do związków zawodowych. W Europie wysokie uzwiązkowienie charakterystyczne jest dla krajów Skandynawii, systematycznie poprawiających swoją pozycję konkurencyjną, natomiast w Polsce należy natomiast do najniższych w Europie i na świecie.

NBP zwrócił uwagę w swojej publikacji, że cechą wyróżniającą polski rynek pracy na tle innych krajów UE jest wysoki udział tzw. elastycznych form zatrudnienia, takich jak umowy na czas określony. W Polsce ok. 27 proc. pracujących ma taką właśnie umowę. To prawie dwukrotnie więcej niż w Niemczech i we Francji i prawie trzykrotnie więcej niż w Czechach i na Węgrzech.

Dla pracodawców pozytywnym sygnałem jest to, że wraz z wzrostem płacy minimalnej oczekiwania płacowe osób bezrobotnych wzrosły, lecz nadal nie odbiegają one znacząco od wynagrodzeń "rynkowych" i kolejny rok z rzędu są niższe niż "poprzednia płaca".

Z badania wynika, że ok. jedna czwarta osób poszukujących pracy to osoby zatrudnione. Raport pokazuje też, że obraz tzw. rejestrowanego bezrobocia w Polsce znacznie różni się bezrobocia według standardów międzynarodowych (na podstawie Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności - BAEL). Osoby zarejestrowane jako bezrobotne stanowią jedynie dwie trzecie osób uznawanych za bezrobotne w badaniu BAEL. Pozostała jedna trzecia osób faktycznie poszukujących pracy znajduje się poza rejestrami urzędów.

Jednocześnie według BAEL (II kw. 2013 r.) tylko 60 proc. osób zarejestrowanych jako bezrobotne to osoby faktycznie poszukujące pracy - ok. 10 proc. to osoby pracujące, a pozostałe 30 proc. - osoby faktycznie bierne zawodowo, choć deklarujące rejestrację w urzędzie pracy.

W raporcie podkreślono, że trudniejsza sytuacja na rynku pracy dotknęła głównie osób z niższymi kwalifikacjami i szukających zajęć bezpośrednio produkcyjnych. Liczba utworzonych miejsc pracy w 2012 r. była niższa niż w 2011, ale większy był odsetek nowych miejsc pracy wymagających kwalifikacji. Ciągle jednak na ok. 0,5 mln absolwentów wyższych uczelni przypadało ok. 190 tys. miejsc pracy z wyższymi kwalifikacjami.

Autorzy opracowania zwracają też uwagę, że od końca lat 90-tych systematycznie rosło zatrudnienie w usługach, a malało w przemyśle. Obecnie ponad 60 proc. osób pracuje w usługach. Ma to swoje dobre i złe strony - miejsca pracy w usługach są wprawdzie mniej podatne na koniunkturę niż w przemyśle, ale pracownicy muszą się za to liczyć z większą rotacją.

Z raportu wynika, że jedynie jedna piąta zarejestrowanych osób bez pracy rozważa wyjazd za granicę w poszukiwaniu zajęcia, zaś 5-10 lat po rozpoczęciu kariery zawodowej, czyli około 30. roku życia wynagrodzenia stabilizują się, nie ulegając większym zmianom aż do wieku przedemerytalnego.

W raporcie podkreślono, że jeśli cechy strukturalne polskiego rynku pracy zostaną zachowane i w najbliższym czasie nie nastąpi gwałtowne ożywienie gospodarcze, należy oczekiwać, że skala występowania presji płacowej (szybszego wzrostu wynagrodzeń niż wydajności) w Polsce powinna pozostać na poziomie zbliżonym do obecnego, co jest złą informacją dla pracowników, a dobrą – dla pracodawców, korzystających z ich pracy.

jkl

Dawid Kański: Komentarz do wyborów prezydenckich w USA

Xavier Woliński: Baśń o „sprawczości”

Aleksander Radomski: Goździki, które zasiały zmiany

Bartłomiej Zindulski: Lewicowa alternatywa Sahry Wagenknecht

Witold Sawicki: Walka z nowotworem, na osobistym przykładzie

Michał Peno: Praxis po hiszpańsku

NBP: Uzwiązkowione kraje są bardziej konkurencyjne

lewica.pl w telefonie

24 listopada: