Lidia Kalina - "Twarz" - więcej niż "Ciało"?

Lidia Kalina: "Twarz" - więcej niż "Ciało"?

[2018-05-01 13:17:05]

Twarz (reż. Małgorzata Szumowska) - jak głosi hasło na plakacie, "Więcej niż ciało" - trudno powiedzieć, czy to również odniesienie do poprzedniego filmu Szumowskiej, od którego ten miałby być może lepszy bądź w jakiś sposób pełniejszy, czy po prostu podkreślenie raczej oczywistego faktu, że to nasza twarz, jej wygląd, życie, ekspresja decydują o tym, jak jesteśmy postrzegani, akceptowani, a może tylko (czasami do pewnego stopnia) tolerowani przez innych, i że poprzez ten odbiór i w interakcjach kształtuje się nasza tożsamość. Twórcy wskazują, że film należy odbierać jako baśń czy przypowieść. To bardzo ważne zastrzeżenie, bo w przeciwnym wypadku stopień natężenia klisz i schematycznych ujęć "życia polskiej prowincji" czy narodowych przywar (zwłaszcza rozdźwięku między deklarowaną wiarą a rzeczywistością fasadowej religijności) mógłby zacząć irytować. Choć z drugiej strony uniknięto na szczęście takich najłatwiejszych przejaskrawień, a spojrzenie kamery jest mimo wszystko w jakiś sposób przyjazne i ciepłe. (Podobne odczucie - absolutnie nie ze względu na tematykę, bo to zupełnie o czym innym, inny rodzaj, poziom i umiejscowienie problemu, miałam oglądając Wiatr buszujący w jęczmieniu Kena Loacha - właśnie z uwagi na sposób ujęcia tematu: jeśli nie przyjmiemy, że to przypowieść, a postacie prezentujące określone postawy i wrzucone w takie a nie inne koleje losu to pewne symbole, mogłyby zacząć momentami boleć zęby).

Punktem wyjścia filmu Szumowskiej jest opowieść o młodym mężczyźnie (Mateusz Kościukiewicz), któremu po wypadku przeszczepiono twarz. Gdy wraca do rodzinnego miasteczka, jego najbliższych i sąsiadów czeka prawdziwy sprawdzian postaw (nie można tu oczywiście uciec od problemu i metafory strachu przed wszelkim Innym, przeradzającego się w niechęć, odrazę, nienawiść). Intrygująca jest postać siostry głównego bohatera. Agnieszka Podsiadlik świetnie wcieliła się w postać młodej kobiety, wystylizowanej niemalże na własną matkę z czasów, gdy była w tym samym wieku, we fryzurze i ciuchach jak sprzed lat 30 czy nawet 40, która w danym jej miejscu i czasie po prostu przyjęła najprostsze rozwiązania zaoferowane przez życie, wchodząc w koleiny wytyczone z dawien dawna przez poprzedniczki. W tym samym czasie jej "przedwypadkowy" brat, fan metalu z rozwianymi długimi włosami, od świata i życia zamierza wyrwać, ile się da, korzystać z młodości i wolności, manifestować swoją indywidualność bez oglądania się na małomiasteczkowe szablony. Te kontrasty i opozycje: szalony i wolny brat - poukładana w swojej klatce i "nudna" siostra (a nie ma tu konfliktu między rodzeństwem, jest zaś bardzo ładnie pokazana miłość i wsparcie), pełne nadziei i obietnic życie młodego mężczyzny przed wypadkiem i wszystko, co następuje potem, wyraziście i przejmująco w filmie wybrzmiewają, ale jego siłą jest przede wszystkim ten pierwszy, gdy widzimy, jak życie siostry zaczyna nabierać innego kształtu i sensu, by ocalić w egzystencji brata wszystko to, czego ona sama już pewnie nie zazna. Czy to znaczy, że ostatecznie będzie pięknie jak w baśni z gatunku tych ze szczęśliwym zakończeniem ? To oczywiście nie takie proste...

Twarz, reż. Małgorzata Szumowska, 2018.

Lidia Kalina

lewica.pl w telefonie

Czytaj nasze teksty za pośrednictwem aplikacji LewicaPL dla Androida:

Dawid Kański: Komentarz do wyborów prezydenckich w USA

Xavier Woliński: Baśń o „sprawczości”

Aleksander Radomski: Goździki, które zasiały zmiany

Bartłomiej Zindulski: Lewicowa alternatywa Sahry Wagenknecht

Witold Sawicki: Walka z nowotworem, na osobistym przykładzie

Michał Peno: Praxis po hiszpańsku

Lidia Kalina: "Twarz" - więcej niż "Ciało"?

lewica.pl w telefonie

21 listopada: