Wrocław - Debata SFWM o militaryzacji

28 września Społeczne Forum Wymiany Myśli we Wrocławiu zorganizowało kolejną debatę, tym razem na temat: "Kto zagraża pokojowi?". Debatę odbyto w formie dwóch, niezależnych, choć sprzęgniętych ze sobą paneli, pod następującymi tytułami:

1. Czy NATO zagraża pokojowi?
2. Dlaczego w Polsce nie działa ruch antywojenny?

Debata odbyła się w zaprzyjaźnionej kawiarnio-księgarni „Tajne komplety” (wrocławskie Sukiennice) i uczestniczyło w niej ok. 25-30 osób. W czasie debaty – przeprowadzano transmisję on-line na Facebooku i portalu Strajk.eu - za pomocą Skype’a łączono się z Paryżem i Atenami. Ze Stambułu nadszedł film z wystąpieniem Sungura Savroya na temat groźby militaryzacji Bliskiego Wschodu i Bałkanów przez NATO (głównie USA).
W pierwszym panelu debaty głos zabierali:
- prof. Bruna Drweski (Paryż, Sorbona)
- Savas Matsas (Ateny, Grecka Partia Rewolucyjna, filozof - marksista)
- wspominany Sungur Savroy (Rewolucyjna Partia Turcji)
- Oleg Khavyh(korespondent portalu ukraina.ru, Warszawa)
- Oleg Muzyka (Międzynarodowa Platforma na rzecz Walki o Pokój i Prawa Człowieka, Ukraina - Niemcy, Berlin)
Na moment pojawił się – z tytułu zobowiązań kampanii wyborczej była to obecność na moment – kandydat Sojuszu Lewicy Demokratycznej do parlamentu z okręgu wrocławskiego Arkadiusz Sikora. Moderacje panelu prowadził Radosław Czarnecki.

Nie było kontrowersji co do zagrożeń z racji wzrostu wydatków na zbrojenia, zwłaszcza w USA. Porównanie tych danych jest porażające – Amerykanie wydają na militarne „gadżety” tyle, co 10 kolejnych państw na liście światowych liderów wydatków pod względem zbrojeń.
Tworzą także na świecie wianuszek baz wojskowych, oplatający Rosję i Chiny, celem kontroli nie tylko tych dwóch państw uważanych przez nich za zasadnicze zagrożenie dla ich interesów globalnych, ale także po to, aby reszcie świata militarnie dyktować korzystne dla USA rozwiązania polityczne, gospodarcze, kulturowe.

Oleg Muzyka i Oleg Khavyhh podkreślali instrumentalny charakter traktowania Ukrainy przez Zachód w jej dzisiejszych, wewnętrznych problemach. Zwłaszcza jeśli chodzi o wojnę domową w Donbasie. Mówili także o presji na Rosję wywieranej w tej mierze. Co można zrobić, aby zapobiec narastającemu, militarnemu zagrożeniu i wybuchowi konfliktu zbrojnego na świecie, który z racji potencjału atomowego zgromadzonego przez głównych geopolitycznych graczy może zakończyć się katastrofą, a w skrajnym przypadku – zagładą ludzkości? Tu zdania mówców były podzielone. Jedni nie wierzą w wojnę w ogóle (Oleg Muzyka), inni np. Oleg Khavyh – ten motyw rozpatrywali realniej. Mówili o tym także występujący on-line prof. Bruno Drweski, Savas Matsas i Sungur Savroy, podkreślając dążenie właśnie USA i NATO do wzmagania napięcia, które może w niekontrolowany sposób wymknąć się spod kontroli jak w 1914 roku i potoczyć się potem już siłą inercji ku atomowemu Armagedonowi.
Pytanie o nowy plan Rapackiego, jakże cennej inicjatywy w perspektywie dzisiejszego napięcia międzynarodowego i rozkręcającego się wyścigu zbrojeń, nie doczekało się odpowiedzi ze strony obecnego na debacie polityka. Ani komentarza. Widać, że polska lewica jak na razie nie dojrzała do inicjatywy sprzed 60 lat, która jednak jest jak najbardziej konieczna i niezbędna dla obniżenia napięcia międzynarodowego. Polska w wielu wymiarach jest krajem, który te napięcia podsyca.

Drugi panel, prowadzony przez Ewę Groszewską zajął się zagadnieniem braku w polskiej przestrzeni publicznej znaczącego ruchu antywojennego. W panelu jako dyskutanci zasiedli:
- Anna Grodzka (polityczka, działaczka społeczna)
- Jarosław Klebaniuk (psycholog społeczny, Uniwersytet Wrocławski)
- Czesław Kulesza (działacz fundacji „Naprzód”, polityk PPS)

Wprowadzenia, obszernego i dogłębnego, na temat istoty gospodarki kapitalistycznej, której naczelnym motorem jest zysk, dokonała Anna Grodzka. Jak wiadomo zbrojenia i handel bronią to jedno z najbardziej intratnych źródeł dochodów i zysków koncernów zbrojeniowych. Tym samym państwa imperialistyczne, grające globalnie na światowej szachownicy, wpływają na politykę światową. W uzupełnieniu do jej wypowiedzi prof. Drweski dokonał on-line prezentacji działań w tej mierze USA i Francji w ostatnich latach.
Konkluzją wystąpienia Anny Grodzkiej było stwierdzenie, iż sprzężone z wielkim kapitałem, także zbrojeniowym (reklamy i sponsoring), media – również te społecznościowe – wywierają olbrzymi wpływ na społeczną świadomość. 30 lat określonej, mainstreamowo–medialnej narracji w Polsce swoje musiało zrobić. Tu doszukuje się ona głównych przyczyn słabości polskiego ruchu antywojennego.

Jarosław Klebaniuk skupił się w swej wypowiedzi na psychologicznych skutkach życia cały czas w strachu przed wojną, która w wyniku napięcia wisi (jako nowa „zimna wojna” mogąca przeobrazić się w „wojnę gorącą”). Także podkreślił rolę mediów w kreacji i zainteresowaniu – zwłaszcza młodzieży - militariami, wojną, agresją. Gry komputerowe, edukacja w perspektywie Polaka ciągle walczącego, kult walki etc. też nie są bez winy w mizerii lokalnego ruchu sprzeciwiającego się militaryzacji. Wstąpienie do NATO, tak ochoczo powitane przez wszystkie media i środowiska opiniotwórcze de facto rozmyło dyskusję na te tematy. Tu upatrywać należy braku masowych – jak to miało miejsce w innych krajach - demonstracji antywojennych przeciwko np. interwencji w Iraku czy bombardowaniom Serbii.

Skondensowane i analityczne wystąpienie Czesława Kuleszy skupiło się na przyczynach rozmycia, po początkowych sukcesach i zainteresowaniu młodych ludzi – lata 90-te XX wieku – problematyką antywojenną i antymilitarystyczną. Efektem tego stał się zanik masowego społecznego poparcia dla tych idei. Utylitaryzm, pogoń za indywidualnym sukcesem materialnym, przychylność i promocja postaw promilitarnych, agresywnych, wojowniczych przez media (i kapitał z nimi związany) zrobiła - jego zdaniem - swoje. Charakterystycznym dla naszej, polskiej rzeczywistości jest usadowienie się polityczne nadwiślańskich Zielonych w rydwanie neoliberałów i twardych zwolenników panowania kapitał nad pracą. To jest też charakterystyczne dla miejscowych, polskich stosunków, bowiem ruch Zielonych na Zachodzie jest silnie pacyfistyczny, antymilitarny i propokojowy.

Na podstawie tej ciekawej i wielowarstwowej dyskusji ogólne konkluzje mogą być sformułowane w następujący sposób:
- naczelnym zadaniem jest okiełznanie władzy kapitału, zwłaszcza tzw. kompleksu militarnego
- system wzajemnych zabezpieczeń, w przestrzeni międzynarodowej, i umów o zaprzestaniu wyścigu zbrojeń winien być naczelną zasadą polityki globalnej. Odpowiedzialność w tej mierze głównie spoczywa na mocarstwach atomowych.
- jakakolwiek hegemonia i próby jej umocnienia grożą niewyobrażalnymi konsekwencjami dla całej ludzkości. Jednostronna hegemonia jest bardziej niebezpieczna niźli wielopolarny, wzajemnie znoszący się układ sił na świecie zorganizowany w bloki czy alianse
- NATO w dzisiejszej sytuacji nie jest już paktem obronnym a ofensywną strukturą pozostająca na usługach amerykańskiej hegemonii na świecie
- to media odpowiadają w znacznym stopniu za brak elementów pacyfizmu i postaw anty-militarnych w naszym społeczeństwie.

Radosław S. Czarnecki

Dawid Kański: Komentarz do wyborów prezydenckich w USA

Xavier Woliński: Baśń o „sprawczości”

Aleksander Radomski: Goździki, które zasiały zmiany

Bartłomiej Zindulski: Lewicowa alternatywa Sahry Wagenknecht

Witold Sawicki: Walka z nowotworem, na osobistym przykładzie

Michał Peno: Praxis po hiszpańsku

Wrocław: Debata SFWM o militaryzacji

lewica.pl w telefonie

25 listopada: