Ninejsza analiza prawna została przygotowana przez Międzynarodową Grupę Roboczą Prawników i Prawniczek z Europejskiego Uniwersytetu Viadrina we Frankfurcie nad Odrą.

USA czynią przygotowania do sprzecznej z prawem międzynarodowym wojny napastniczej

Wojna napastnicza przeciwko Irakowi w celu obaleniu rządu lub zniszczenia broni masowego rażenia stanowi znaczące przestępstwo wg prawa międzynarodowego. Już sama groźba użycia bezprawnej przemocy wyrażona przez USA lub wspierające je państwa jest naruszeniem Art. 2 cyf. 4 Karty Narodów Zjednoczonych [KNZ]. Dotyczy to w tym samym stopniu bezprawnych amerykańskich
i brytyjskich nalotów bombowych w tzw. zakazanych strefach lotów stanowiących trwającą od lat niewypowiedzianą wojnę.

Stany Zjednoczone bezpodstawnie powołują się na Art. 51 KNZ, mówiąc o tzw. prewencyjnej samoobronie. Instytucja prewencyjnej samoobrony nie stanowi jednak uznanej instytucji prawnej prawa międzynarodowego. Już w 1981 r. Rada Bezpieczeństwa ONZ potępiła jednogłośnie izraelski atak bombowy na iracki reaktor jądrowy w Tuweitha (Tamuz I) jako sprzeczny z prawem. Odrzucono przy tym próbę powołania się przez Izrael na tzw. prewencyjną samoobronę jako nie znajdującą uzasadnienia w prawie międzynarodowym. Pięć lat później Organizacja Narodów Zjednoczonych potępiła również atak USA na libijskie miasto Trypolis, dokonanego w ramach zemsty za zamach na zachodnio-berlińską dyskotekę La Belle. Stany Zjednoczone powoływały się wówczas na tzw. prewencyjną obronę przed terroryzmem. Te tzw. prewencyjne wojny stanowią jednak według obowiązującego prawa międzynarodowego wojny napastnicze.

Od absolutnego zakazu stosowania przemocy w stosunkach między państwami, ustanowionego w art. 2 cyf. 4 Karty Narodów Zjednoczonych, w wyniku doświadczeń zbrodni II Wojny Światowej, istnieją jedynie dwa wyjątki: prawo do samoobrony przed bezprawnym atakiem zbrojnym według art. 51 KNZ oraz opartym na art. 39 do 42 KNZ kolektywnym systemie bezpieczeństwa przed zagrożeniem światowego pokoju.

Obecnie żadne państwo nie może się wobec Iraku powołać na prawo do samoobrony, gdyż Irak nie zaatakował obecnie żadnego państwa oraz nie sformułował ani swymi wypowiedziami werbalnymi lub swym postępowaniem groźby takiego ataku. Ponadto Irak nie czyni jakichkolwiek przygotowań do agresji na jakiekolwiek państwo. Dotychczasowe podejrzenia i oskarżenia USA o posiadanie przez Irak broni masowego rażenia nie potwierdziły się. Nie istnieją także jakiekolwiek dowody na to by reżim iracki posiadał kontakty z Al–Kaidą. Tym samym Stany Zjednoczone nie są również w stanie uzasadnić swego agresywnego postępowania wobec Iraku walką z terroryzmem.

Rada Bezpieczeństwa ONZ nakazała Irakowi udokumentowanie posiadanych w swym arsenale środków masowego rażenia oraz związanych z tym technologii. Irak dostarczył sporządzony w tym celu raport. W nieuzasadniony prawem sposób władze USA znalazły się w posiadaniu dostarczonych Radzie Bezpieczeństwa przez Irak oryginalnych środków dowodowych tego raportu. Rada Bezpieczeństwa ONZ nie powinna była dopuścić by USA, jako strona konfliktu je otrzymały. Ostateczne ocena raportu nie jest zatem wolna od zarzutu dokonania manipulacji.
W prawie karnym demokratycznych państw, oskarżonego należy uważać za niewinnego, dopóki nie udowodni mu się winy. Obecnie Stany Zjednoczone odwróciły tą starożytną zasadę prawa wymagając od Iraku by sam udowodnił, że nie posiada broni masowego rażenia. Złamanie tej zasady i wymaganie od państwa by samo się oskarżało jest sprzeczne z podstawowymi zasadami praworządności.

Tymczasem, w kontekście rezolucji ONZ 1441, poddano w wątpliwość kompletność przekazanych przez Irak raportów. W tej sytuacji Organizacja Narodów Zjednoczonych posiada prawo do żądania uzupełniających informacji. Sama niekompletność raportu nie może jednak stanowić w żadnym przypadku powodu by nałożyć na jakieś państwo sankcji zbrojnych w rozumieniu art. 42 KNZ.

Nawet w przypadku gdyby Irak posiadał broń masowego rażenia lub związane z tym technologie wojenne nie mogłoby to stanowić podstawy do nałożenia sankcji militarnych. Istnieje wiele niedemokratycznych i demokratycznych państw posiadających broń jądrową, biologiczną lub chemiczną i nie zostało to nigdy przez ONZ uznane za naruszenie Karty Narodów Zjednoczonych i podstawę do nałożenia sankcji zbrojnych. Należy podkreślić, że Stany Zjednoczone same przyczyniają się do rozprzestrzeniania się tego rodzaju broni poprzez odmowę podpisania Protokołu Dodatkowego do Konwencji o Broni Biologicznej. Ponadto USA podobnie jak niektóre państwa Unii Europejskiej, w tym Niemcy, w przeszłości same umożliwiały dostarczanie dyktatorowi irackiemu technologii do produkcji broni masowego rażenia.

Brak upoważnienia Rady Bezpieczeństwa Organizacji Narodów Zjednoczonych

Dotychczas brak podstawy prawnej (rezolucji Rady Bezpieczeństwa) legitymizującej zbrojną interwencję przeciwko Irakowi w celu obrony pokoju. Nawet ostatnia rezolucja 1441 takiej podstawy nie stanowi.

Przypomina ona jedynie, że Irak musi się liczyć z „poważnymi konsekwencjami” jako odpowiedź na łamanie swych międzynarodowych zobowiązań. Nie upoważnia jednak jednostronnie USA do zbrojnego ataku na Irak w przypadku gdy ten nie spełni postanowień rezolucji.

W obecnej sytuacji również uchwała Rady Bezpieczeństwa ONZ nie mogłaby jednak stanowić upoważnienia dla zbrojnej interwencji w rozumieniu art. 42 KNZ, gdyż nie istnieją przesłanki dla wydania takiej uchwały. Rada Bezpieczeństwa ONZ nie jest zwolniona z obowiązku wydawania decyzji zgodnie z zasadami praworządności. Niedopuszczalne jest bezpodstawne narzucanie sankcji zbrojnych lub zezwalanie na nie. Rada Bezpieczeństwa ONZ jest upoważniona do tego jedynie wtedy, gdy zgodnie z art. 39 KNZ uprzednio stwierdzi zagrożenie lub złamanie pokoju lub stwierdzi zbrojną napaść. Nawet częściowe naruszenie postanowień rezolucji nie może być jednak interpretowane jako zagrożenie dla pokoju. Ponadto każda rezolucja Rady Bezpieczeństwa powinna podlegać wewnątrzpaństwowej kontroli zgodności z zasadami konstytucyjnymi.

Zastosowane przez Radę Bezpieczeństwa ONZ środki muszą służyć zachowaniu lub przywróceniu światowego pokoju. Wszczęcie działań zbrojnych przeciwko Irakowi stanowiłoby pogwałcenie tej zasady. W tym kontekście należy ocenić pozytywnie wzywające do umiaru i politycznej mądrości reakcje Niemiec i Francji jak i państw w Zatoce Perskiej. Odrzucają one interwencję zbrojną mając na uwadze jej destabilizujące skutki oraz obecną sytuację prawną. Z tych samych powodów również brytyjska komisja parlamentarna ds. stosunków zagranicznych ostrzega przed możliwymi konsekwencjami wojny w Iraku.

Międzynarodowa Grupa Robocza Prawników i Prawniczek Europejskiego Uniwersytetu Viadrina we Frankfurcie nad Odrą wzywa władze polskie do odmowy udzielenia poparcia prywatnej awanturze prezydenta Georga Busha ["he wanted to kill my father"] i powrotu do pokojowej polityki szanującej zasady niestosowania przemocy i cywilnego rozwiązywania konfliktów.

Rada Bezpieczeństwa zobowiązana jest wydać decyzje na podstawie art. 42 KNZ o ewentualnych sankcjach zbrojnych w taki sposób, by nie pozostawiała ona miejsca dla jakichkolwiek mylnych interpretacji wynikających ze złej woli lub powodowanych nieścisłością zapisów. Tak ważny dokument nie może pozostawiać przypadkowi wypływających zeń konsekwencji. Rezolucja 1441 stwarza jednak takie ryzyko, gdyż niesie ze sobą nieścisłości pozostawiające możliwość manipulacji.

Brak obowiązku wspólnej obrony na podstawie członkostwa w NATO

W obecnej sytuacji nie zaistniał również stan obowiązku wspólnej obrony na podstawie art. 5 Układu NATO. Sytuacja ta zachodziłaby jedynie w przypadku zaatakowania państwa członkowskiego przez Irak. To jednak nie nastąpiło. Podobnie jak podczas nalotów na Jugosławię, także w tym przypadku, żadne państwo członkowskie nie może się powołać na obowiązek obrony innego członka paktu.

Dotyczy to zarówno polskiego oddziału GROM stacjonującego w Kuwejcie, jak i innych jednostek, bez względu na to, czy pełnią one jedynie funkcje o charakterze medycznym, ochrony przeciwchemicznej czy wywiadowczym. Jakiekolwiek zaangażowanie na terenie Iraku jest bezprawne jeżeli Irak nie wyraził na taką działalność wyraźnej zgody. Wszelkie działania polskich formacji wojskowych stanowią pogwałcenie art. 2 cyf 4 KNZ oraz art. 117 Kodeksu Karnego, który za wszczynanie i prowadzenie wojny napastniczej przewiduje karę dożywocia.

Stany Zjednoczone same łamią pakt NATO prowadząc wojnę napastniczą. Wojska amerykańskie nigdy nie zakończyły bombardowań Iraku po wycofaniu się wojsk irackich z Kuwejtu w 1991 r. Obecnie wojska amerykańskie łamiąc nienaruszalność granic irackich operują na północy i południu kraju, co w przypadku każdego innego państwa uznane zostałoby za bezprawną zbrojną agresję. Art.1 Układu NATO zobowiązuje członków paktu do rozwiązywania każdego międzynarodowego sporu na drodze pokojowej, tak, by światowy pokój, bezpieczeństwo i sprawiedliwość nie zostały naruszone.

Wspieranie wojny napastniczej przez Polskę jest sprzeczne z Konstytucją

Zgodnie z art. 2 cyf 5 KNZ w powiązaniu z art. 9 Konstytucji RP. Rzeczpospolita Polska zobowiązana jest odmówić wsparcia wszelkim jednostronnym akcjom zbrojnym. (Wynika) stąd wniosek, że obowiązek ten dotyczy zarówno odmowy wydania zgody jednostkom wojskowym innych państw na korzystanie z przestrzeni powietrznej Polski, odmowy pozwolenia na przegrupowania wojsk mających docelowo uczestniczyć w wojnie przeciwko Irakowi a znajdujących się w polskich portach morskich, na lotniskach bądź w bazach NATO na terenie Polski.

Art. 26 Konstytucji RP wyklucza udział polskich sił zbrojnych w wojnie napastniczej, gdyż stanowi, że polskie siły zbrojne służą jedynie ochronie niepodległości i nienaruszalności granic, a nie w celu przygotowania lub prowadzenia agresji na inne państwa. Art. 117 Kodeksu Karnego penalizuje czynienie przygotowań oraz wszczynanie i prowadzenie wojny napastniczej przewidując za udział ( w tej zbrodni przeciwko pokojowi karę dożywotniego więzienia.

W związku z tym, że ewentualny udział wojsk polskich stanowiłby według obowiązującego prawa polskiego wojnę napastniczą należy uznać, że zgodnie z art. 343, 344 Kodeksu Karnego żołnierze polscy zwolnieni są z wykonywania jakichkolwiek rozkazów w ramach wojny napastniczej na Irak. Rozkaz prowadzenia wojny napastniczej oznaczałby bowiem nakłanianie do popełnienia przestępstwa.

Wzywamy władze polskie i żołnierzy polskich do:

1. Odmowy uczestnictwa w bezprawnej wojnie napastniczej na Irak

2. Przestrzegania postanowień Karty Narodów Zjednoczonych, zwłaszcza dot. systemu kolektywnego bezpieczeństwa (Rozdział VII KNZ)

3. Wykorzystania wszelkich pokojowych środków w celu rozwiązania konfliktu

4. Odmowy stronom konfliktu (zbrojnego_ to się zawiera w wojnie napastniczej na końcu zdania) jakiegokolwiek wsparcia wojskowego, logistycznego, gospodarczego i technicznego w prowadzeniu wojny napastniczej

5.Udzielenia schronienia i nadania statusu uchodźcy irackim dezerterom oraz uchodźcom politycznym i humanitarnym

Informujemy, że w przypadku naruszenia Konstytucji RP lub Ustaw krajowych, przeciwko władzom polskim odpowiedzialnym za te naruszenia oraz uczestniczącym w wojnie napastniczej żołnierzom wszczęte zostanie postępowanie mające na celu pociągnięcie tych osób do odpowiedzialności karnej i konstytucyjnej.