Nie dajcie sobie tego wmówić
Do niedawna głównym wrogiem reform klimatycznych były korporacje, które przez lata blokowały je dezinformacją i...
Szare klocki, szklane klatki, depresyjne budynki niszczące ludzkiego ducha – krytykom architektury nowoczesnej nie brakuje...
W Polsce trwa uśmiechnięta czystka. A może nawet – kto wie? – aksamitna rabacja… Co prawda nie brak malkontentów,...
Znaczna część zachodniej lewicy tkwi w przeświadczeniu, że trzeba możliwie szybko dogadać się z Rosją. My ciągle powtarzamy, że to niemożliwe,...
B. Gajdzik, A. Janociński, A. Magiera: Jak się zakłada związek w instytucji kultury?
Tomasz Kozak: Na pohybel wielonarodowym wampirom. Jakiej popkultury potrzebuje lewica
Paweł Jędral: Diuna jak Palestyna
Agnieszka Wiśniewska: Kos. Bohater z podręcznika, który został ziomkiem
Galopujący Major: "1670" - serial, który może odmienić polską telewizję
Jarosław Pietrzak: Napoleon, któremu o nic nie chodziło
Najpierw należy znaleźć wroga na lewicy, który zgrzeszył nieczystością i lewicą pozostaje tylko z nazwy. Wróg taki jest szczególnie nienawistny, bo pod pozorami krytycyzmu wobec panującego porządku w rzeczywistości przyczynia się do jego reprodukcji, symulując pluralizm i blokując artykulację prawdziwie lewicowych poglądów. Ktoś taki lewicą pozostaje deklaratywnie, ale interesują go wyłącznie gry władzy w oderwaniu od realnych ludzkich problemów. Napiętnowanie wroga jest koniecznym warunkiem oczyszczenia pola dla autentycznie lewicowego działania.
Dla Przemka Wielgosza takim wrogiem stała się Kinga Dunin. Dunin zgrzeszyła w dyskusji zorganizowanej przez "Dziennik". Wielgosz doczytał się tam elitarnej pogardy wyrażonej przez reprezentantkę salonu wobec represjonowanych robotników broniących swojego zakładu pracy. Dunin interesują tylko dyskursy i brylowanie elokwencją, a tyłem odwraca się od prześladowanych i wyzyskiwanych. Wielgoszowi automatyzm pewnej postawy przesłonił jednak treść wywiadu. Widać to choćby po niepełnym cytacie, którego użył: "konserwatywna Polska, nawet jeśli krzywdzona ekonomicznie, jest też wrogiem". Cała wypowiedź Dunin brzmiała tak: "Dla mnie oczywiście w jakimś sensie, konserwatywna Polska, nawet jeśli krzywdzona ekonomicznie jest też wrogiem". Wielgosz jednak nie chce zastanawiać się na tym o jaki sens chodziło Dunin, bo włączył już doskonale działającą maszynę do produkcji autentycznego lewicowca.
W wypowiedzi Dunin kryją się ważne problemy, których Wielgosz może ze spokojnym sumieniem nie zauważać. Prawicowi dziennikarze i publicyści stosują zawsze ten sam argument wobec postulatów emancypacyjnych w kwestiach światopoglądowych: lewica zajmuje się wyimaginowanymi problemami (aborcja, geje i lesbijki, środowisko naturalne), a powinna bronić zwykłych ludzi. Niestety lewica często wpada w zastawioną pułapkę i porusza się w ramach tak zakreślonej alternatywy. Tak właśnie postępuje Przemek Wielgosz, opowiadając się bezwzględnie po stronie ludu. W takiej sytuacji łatwo ulec naiwnemu przekonaniu o automatycznym związku między społecznym upośledzeniem a opowiadaniem się za postępowymi treściami. Gdy w to uwierzymy, przychodzi głosować na PiS lub Samoobronę i pod świętym krzyżem ramię w ramię z mieszkańcami Augustowa bronić obwodnicy przez dolinę Rospudy przez salonowymi ekologami.
Kiedy Kinga Dunin mówi, że konserwatywna Polska jest też wrogiem, uwypukla konieczność innego zaaranżowania relacji między upośledzeniem a sposobem jego artykulacji. Nie wierzy w automatyzm związku między upośledzeniem a szansami dla emancypacyjnej polityki. Nie mówi po prostu: "konserwatywna Polska jest wrogiem", ale też jest wrogiem. Wrogiem w tej konkretnej sytuacji, gdy upośledzeni wybierają na swych reprezentantów konserwatywną prawicę, choć potencjalnie mogą oni poprzeć kompletny lewicowy program - jednocześnie kulturowy i ekonomiczny. Zamiast odruchu estetycznego obrzydzenia wobec mas, Dunin opowiada się za budową nowego projektu, w którym kwestie światopoglądowe zostaną połączone z ekonomicznymi. Mówi o tym wprost w dalszej części wywiadu: "Obserwuję ogromne przyspieszenie w zmianie postaw młodej polskiej lewicy. Pojawia się świadomość, że emancypacja kulturowa musi być połączona ze zmianą warunków ekonomicznych".
Warto zauważyć, że samego Przemka Wielgosza spotkała podobna krytyka do tej, jaką on zastosował wobec Kingi Dunin. W komentarzach na lewica.pl oskarżony został o salonowość i brak zainteresowania problemami zwykłych ludzi. Krytykując redaktora "Le Monde diplomatique"; można przecież wyrazić autentyczny sprzeciw wobec establishmentu i nieustępliwość, której brakuje lewicowcom sprzedającym swoje pismo w salonach Empik. Maszyna do tworzenia autentycznych lewicowców działa nadzwyczaj sprawnie. Lewicę pogrąża to jednak w nieproduktywnych i rytualnych sporach.
* "Le Monde diplomatique - edycja polska", nr 2 (12), luty 2007.
Maciej Gdula
Tekst ukazał się na stronie "Krytyki Politycznej" (www.krytykapolityczna.pl).
