No więc Razem teraz faktycznie jest już osobno. Połowa parlamentarzystek wyszła z partii. Oświadczenie w tej sprawie opublikowała Magdalena...
Na początku lat 60. Portugalia była ostatnim z wielkich kolonialnych imperiów, które opierało się falom dekolonizacji, a jej imperium obejmowało...
W niedzielę 22 września odbyły się wybory do parlamentu (landtagu) w niemieckim kraju związkowym Brandenburgia. Są to trzecie wybory do landtagów w...
Adolfo Sánchez Vázquez o moralności i polityce
Jak się powiada Adolfo Sánchez Vázquez, hiszpański filozof zesłany po wojnie domowej do Meksyku,...
Adam Jaśkow: Skąd znowu ten Brecht
Piotr Sadzik: Odebranie prawicy monopolu na śmiech to kwestia życia i śmierci
Dorota Jagoda Michalska: Władysław Hasior - dekolonializm, nowoczesność, historia
Jacenty Dędek: Miasto na miarę człowieka
Tomasz S. Markiewka: Nierówności po polsku - liczby już znamy, teraz przemówmy do wyo
Paweł Jędral: Diuna jak Palestyna
Agnieszka Wiśniewska: Kos. Bohater z podręcznika, który został ziomkiem
Galopujący Major: "1670" - serial, który może odmienić polską telewizję
Żuk stawia sobie za cel odpowiedź na pytanie, "kto może być w Polsce podmiotem emancypacyjnym?" – mając na myśli zarówno emancypację (wyzwolenie) kulturową jak i ekonomiczną. Przekładając to pytanie z naukowego żargonu na język publicystyki, otrzymamy pytanie brzmiące "kto może być w Polsce elektoratem lewicy?" Autor poszukując odpowiedzi na to pytanie odwołuje się do serii własnych badań przeprowadzonych na terenie Dolnego Śląska. Ich charakter doskonale oddaje tytuł jednego z nich "Miejska gra w klasy". Żukowi chodzi bowiem o wykazanie zależności między przynależnością klasową a poglądami politycznymi.
Wyniki badań Żuka potwierdzają wiele wcześniejszych obserwacji. Społeczne elity przywiązane do neoliberalnej polityki gospodarczej są jednocześnie życzliwe wobec emancypacji kulturowej. Z drugiej strony robotnicy popierający socjaldemokratyczne rozwiązania gospodarcze są światopoglądowo konserwatywni. Żuk jednak podkreśla, że pomimo tych znanych zależności to właśnie robotnicy (zarówno ci pracujący przy taśmie, jak i na kasie w hipermarkecie) są najbardziej otwarci na społeczno-gospodarczą zmianę. Ponadto stara się wykazać, że konserwatyzm robotników wcale nie jest monolitem. W wielu kwestiach mają oni bardziej liberalne poglądy od przedstawicieli elit. Przykładem – jak wynika z badań Żuka – jest chociażby kwestia aborcji. Robotnicy dużo chętniej przyznają kobietom prawo do decydowania o własnym macierzyństwie niż przedstawiciele elit. Co skądinąd potwierdza, że jest to problem społeczny, a nie ideologiczny.
Autor "Struktury a kultury" na pytanie o podmiot emancypacyjny udziela więc odpowiedzi neomarksistowskiej – wskazując na pracowników najemnych. Daleki jest jednak od naiwnego entuzjazmu. Jego praca pozostawia więcej wątpliwości niż udziela jasnych odpowiedzi. I jest to jej największa zaleta. W miejsce banalnych wytrychów, daje czytelnikowi bogaty materiał socjologiczny, nad którym powinni pochylić się wszyscy myślący od odbudowy lewicy.
Piotr Żuk, "Struktura a kultura. O uwarunkowania orientacji emancypacyjnych w społeczeństwie polskim", Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2008, s. 292.
Bartosz Machalica
Recenzja ukazała się w tygodniku "Przegląd".
