Nelson Mandela nie żyje

[2013-12-05 22:51:40]

Były prezydent Republiki Południowej Afryki Nelson Mandela zmarł 5 grudnia w wieku 95 lat w swoim domu w Johannesburgu.

Prezydent RPA Jacob Zuma zarządził opuszczenie flag na budynkach państwowych do połowy masztu. Poinformował, że zmarły zostanie pochowany z ceremoniałem państwowym. Straciliśmy naszego największego syna - powiedział Zuma.

Mandela był jednym z przywódców, prawdopodobnie najbardziej znanym, ruchu przeciw apartheidowi, działaczem na rzecz praw człowieka, laureatem pokojowej nagrody Nobla.

Ukończył studia prawnicze. Jako student uczestniczył w działaniach na rzecz praw politycznych, społecznych i ekonomicznych czarnoskórej większości w RPA. W 1942 roku wstąpił do Afrykańskiego Kongresu Narodowego (ANC), a w 1950 roku zaczął nim kierować.

Początkowo był zwolennikiem nieużywania przemocy, lecz wraz ze współpracownikami zmienił zdanie po masakrze w czasie protestu Sharpeville w marcu 1960 roku i delegalizacji ANC.

W 1961 roku został przywódcą zbrojnego skrzydła ANC Umkhonto we Sizwe ("Włócznia Narodu", MK). Działania tej organizacji za jego czasów miały mieć jednak charakter wyłącznie sabotażowy (niszczono instalacje o dużym znaczeniu dla gospodarki RPA) i wykluczały ataki na ludzi.

Mandela został aresztowany 5 sierpnia 1962 i skazany za rzekome akty sabotażu i przygotowywanie inwazji obcych państw na RPA. W 1985 roku odmówił skorzystania ze zwolnienia warunkowego. Z więzienia na wyspie Robben wyszedł po 27 latach – 11 lutego 1990 – pod wpływem kampanii ANC i nacisków międzynarodowych, zgodnie z decyzją prezydenta F.W. de Klerka, który umożliwił też legalizację ANC.

18 marca 1992 mieszkańcy RPA opowiedzieli się w referendum za likwidacją apartheidu.

Mandela kierował ANC od czerwca 1991 do grudnia 1997. W pierwszych wolnych wyborach 27 kwietnia 1994 osiągnął najlepszy wynik i większość mandatów w parlamencie, który wybrał go w maju 1994 pierwszym czarnoskórym prezydentem w historii RPA. Urząd sprawował od 10 maja 1994 do 16 czerwca 1999 roku, w okresie pokojowego odejścia od apartheidu. Jako prezydent zdobył międzynarodowe uznanie – wspólnie z de Klerkiem otrzymał w 1993 roku pokojową Nagrodę Nobla. Utrzymywał bliskie stosunki z Fidelem Castro i płk. Muammarem al-Kadafim, których uznawał za "towarzyszy broni".

Po przejściu na emeryturę zaangażował się w sprawy społeczne, m.in. w kampanię walki z AIDS. W 1995 roku utworzył "Nelson Mandela Children's Fund" ("Fundacja Nelsona Mandeli na rzecz Dzieci"), której celem jest organizowanie projektów na edukację, pomoc dla dzieci niepełnosprawnych, chorych na AIDS, wspieranie dzieci szczególnie uzdolnionych (nie tylko w RPA lecz także innych krajach afrykańskich). Fundacja opiekuje się 9 tysiącami zakażonych wirusem HIV.

Mandela był mediatorem przy rozwiązywaniu konfliktów regionalnych w Afryce. W czerwcu 2004, w wieku 85 lat ogłosił swoją decyzję o wycofaniu się z życia publicznego.

jkl

Fot. Wikimedia Commons

lewica.pl w telefonie

Czytaj nasze teksty za pośrednictwem aplikacji LewicaPL dla Androida:

Michał Peno: Demokracja sterowana pilotem „środkowego wyborcy”

Paulina Kowalska: Pomoc socjalna? A obrączka jest?

Tomasz Markiewka: O stanie polskiej lewicy - część druga

Tomasz Markiewka: O stanie polskiej lewicy - część pierwsza

Katarzyna Przyborska: Czerwony Bór musi być biały. Tego wymaga polska wrażliwość

Mateusz Stolarz: Prezydent z plantacji bananów. Elity, przemoc i nowa twarz prawicy

Nelson Mandela nie żyje

lewica.pl w telefonie

16 maja: