W poniedziałek zaprezentowano w Szwajcarii "Inicjatywę Genewską" - nowy bliskowschodni plan pokojowy, wynegocjowany przez kilkuset polityków i działaczy pokojowych z Izraela i Palestyny. Plan w założeniu inicjatorów nie ma zastępować "mapy drogowej", opracowanej przez tzw. Kwartet (USA, ONZ, UE i Rosja), ale stanowić rodzaj oddolnego nacisku na przywódców obu zwaśnionych stron, by wreszcie ożywili proces pokojowy.

"Inicjatywa Genewska" zakłada powstanie niepodległego państwa palestyńskiego w Strefie Gazy i niemal na całym Zachodnim Brzegu Jordanu. Przewiduje też podział Jerozolimy, której części byłyby stolicami obu państw - Izraela i Palestyny. Miasto miałoby zostać przedzielone kuloodporną szybą, a Wzgórze Świątynne przypadłoby w udziale Palestynie. Prawa powrotu na teren Izraela nie mieliby natomiast palestyńscy uchodźcy.

Potajemne negocjacje nad porozumieniem trwały przeszło dwa lata. Uczestniczyli w nich przede wszystkim politycy izraelskiej lewicy pozostający w opozycji wobec rządu Ariela Szarona oraz palestyńscy działacze przeciwni islamskiemu fundamentalizmowi. Głównymi inicjatorami są były minister sprawiedliwości Izraela Jossi Beilin i były palestyński minister informacji Jaser Abed Rabbo.

Dokument zaprezentowano podczas gali, którą prowadził amerykański aktor Richard Dreyfuss. Podczas uroczystości przemawiał m.in. Jimmy Carter, były amerykański prezydent i laureat Pokojowej Nagrody Nobla. - Palestyńczycy muszą porzucić przemoc, a Izraelczycy - idee osadnictwa na terenach sąsiadów - mówił. W Genewie obecni też byli inni Nobliści: Lech Wałęsa i John Hume z Irlandii Północnej, a Nelson Mandela połączył się ze zgromadzonymi za pomocą łącza satelitarnego. Listy z poparciem ogłosiło kilkudziesięciu byłych liderów państw oraz szef dyplomacji UE Javier Solana.

Inicjatywa została odrzucona przez premiera Izraela Ariela Szarona, a przywódca Autonomii Palestyńskiej Jaser Arafat udzielił jej warunkowego poparcia.

Na piątek spotkanie z liderami zespołów negocjacyjnych zapowiedział Sekretarz Stanu USA Colin Powell. Ostro na tę zapowiedź zareagował wicepremier Izraela Ehud Olmert, który powiedział, że ewentualne spotkanie będzie "poważnym błędem" ze strony amerykańskiej administracji.