Grzegorz Konat: Sami się z siebie śmiejecie

[2010-01-14 19:18:14]

Wbrew temu, czego nie chcieliby zobaczyć w wyreżyserowanym przez Grzegorza Jarzynę "Między nami dobrze jest" Doroty Masłowskiej konserwatywni i liberalni komentatorzy, 20. urodziny "nowego ładu" nad Wisłą TR Warszawa świętuje satyrą na wszelkiego rodzaju absurdy kapitalistycznej rzeczywistości postpeerelowskiej Polski. Najnowszy dramat młodej autorki stanowi bowiem przede wszystkim gruntowną rozprawę z narzuconym społeczeństwu, fałszującym całkowicie rzeczywistość językiem. Zwłaszcza językiem mediów i wszechobecnej reklamy, zalewającym społeczeństwo głęboko nietolerancyjnym dyskursem fałszywie rozumianej wolności, czego egzemplifikacją jest puszysta kobieta, która nie mówi o sobie inaczej jak "gruba świnia" i powtarza wyuczoną formułkę, że nie będzie wychodzić z domu, bo inni mają prawo rzygać z bardziej wzniosłych powodów. Gdyby Masłowska przeczytała doskonałą książkę "Nowomowa neoliberalna" Alaina Bihra, byłaby zaskoczona, jak świetnie jej dialogi uzupełniają się z analizami francuskiego socjologa.

Z drugiej strony, inscenizacja obnaża dramatyczne nierówności, jakie stały się udziałem Polaków na przestrzeni ostatnich 20 lat. W spektaklu Jarzyny mamy do czynienia z dwoma światami. Jeden stanowią reprezentanci spauperyzowanej większości, na przeciwległym biegunie natomiast znajduje się garstka oderwanych od rzeczywistości "wybrańców" fortuny, którzy w otaczającym ich plastikowym opakowaniu łakną kontaktu z realnym życiem. Skonfrontowanie ich stanowi niezwykle gorzką, choć okraszoną humorem, rozprawę z nowymi polskimi realiami.

Jednak tym, co już w samym tekście wzbudzało najwięcej kontrowersji, jest jego rzekomo patriotyczno-nacjonalistyczny przekaz. U Jarzyny tymczasem ten element okazuje się na tyle naiwny, że trudno stwierdzić, czy "afirmacja bycia Polakiem" to celowo umieszczony komunikat dla widza, czy raczej doskonale ukryty sarkazm i obnażenie podłości mydlenia społeczeństwu oczu narodowymi mitami, mającymi przesłonić nabrzmiałe problemy dnia dzisiejszego. Gdy bowiem Mała Metalowa Dziewczynka wykrzykuje, że "nie jesteśmy żadnymi Polakami, tylko normalnymi ludźmi!", równie dobrze można odczytać to jako sprzeciw wobec dwóch dekad chwilami nieludzkiej polityki neoliberalnych polskich władz. A gdy uparcie powtarza frazes o byciu Europejką - czyż nie przywodzi to na myśl 2 mln ludzi, którzy zostali "Europejczykami" poprzez zarobkową emigrację? Można chyba nawet zaryzykować przewrotne twierdzenie, iż zamiary Masłowskiej i Jarzyny mają tu znaczenie całkiem drugorzędne. Liczy się efekt, a ten jest bardzo niejednoznaczny.

Spektakl jest spójny, wartki i dobrze zagrany. Poza wszystkim jednak zaskakuje swego rodzaju przewrotnością, gdyż dyrektor TR Warszawa, rysując na przykładzie świata celebrytów obraz polskich "elit" intelektualno-majątkowych, wyśmiał dużą część z tych wszystkich, którzy od lat stanowią najwierniejszą widownię jego sceny. Nic dziwnego zatem, że wśród spragnionej rozrywki "za wszelką cenę" publiczności to spazmy śmiechu dominowały nad gorzką refleksją. I o ile gdzieś bardzo wysoko nad sceną wypatrzyć można było spiritus movens Marksa, tuż nad rzędami siedzeń zawisł duch Gogola, z jego wciąż jakże aktualnym pytaniem: "Z czego się śmiejecie?".

"Między nami dobrze jest", reż. Grzegorz Jarzyna, TR Warszawa.

Grzegorz Konat


Recenzja ukazała się w tygodniku "Przegląd".

drukuj poleć znajomym poprzedni tekst następny tekst zobacz komentarze


lewica.pl w telefonie

Czytaj nasze teksty za pośrednictwem aplikacji LewicaPL dla Androida:



1 Maja - demonstracja z okazji Święta Ludzi Pracy!
Warszawa, rondo de Gaulle'a
1 maja (środa), godz. 11.00
Przyjdź na Weekend Antykapitalizmu 2024 – 24-26 maja w Warszawie
Warszawa, ul. Długa 29, I piętro, sala 116 (blisko stacji metra Ratusz)
24-26 maja
Poszukuję
Partia lewicowa na symulatorze politycznym
Discord
Teraz
Historia Czerwona
Discord Sejm RP
Polska
Teraz
Szukam książki
Poszukuję książek
"PPS dlaczego się nie udało" - kupię!!!
Lca
Podpisz apel przeciwko wprowadzeniu klauzuli sumienia w aptekach
https://naszademokracja.pl/petitions/stop-bezprawnemu-ograniczaniu-dostepu-do-antykoncepcji-1

Więcej ogłoszeń...


26 kwietnia:

1871 - W Warszawie urodził się Feliks Perl, działacz socjalistyczny, poseł PPS, publicysta, 1915-1927 redaktor naczelny "Robotnika".

1920 - W Poznaniu od policyjnych kul zginęło 9 strajkujących kolejarzy, a 30 zostało rannych.

1937 - Wojna hiszpańska: zbombardowanie baskijskiego miasta Guernica przez niemiecki Legion Condor.

1942 - W kopalni Benxihu w okupowanej przez Japończyków Mandżurii doszło do największej w historii katastrofy górniczej, w której zginęło 1549 górników, a 246 zostało rannych.

1981 - W I turze wyborów prezydenckich we Francji socjalista François Mitterrand zdobył 26% głosów.

1990 - Kandydat w wyborach przezydenckich w Kolumbii z ramienia lewicowej koalicji M-19 Carlos Pizarro został zastrzelony przez prawicowego bojówkarza.

1993 - Na czele rządu Wysp Owczych (autonomicznego terytorium Danii) po raz pierwszy stanęła kobieta, socjaldemokratka Marita Petersen.

1994 - Zakończyły się pierwsze wielorasowe wybory parlamentarne w RPA, w których zwyciężył Afrykański Kongres Narodowy Nelsona Mandeli, uzyskując 62,65% głosów.

2009 - Lewicowy prezydent Ekwadoru Rafael Correa został wybrany na II kadencję.

2013 - 38 osób zginęło, a 3 zostały ranne w pożarze szpitala psychiatrycznego we wsi Ramienskij pod Moskwą.


?
Lewica.pl na Facebooku